2022 Gelir Vergisi Dilimleri ve İstisnaları

Gelir vergisi uygulamalarında belirli limit altı gelirlere ve bazı kazanç gruplarına kısmi ve tam istisnalar uygulanabilir. 2022 gelir vergisi dilimleri ve gelir vergisi gruplarına yönelik istisnalar ilgili kararlar aracılığıyla yayımlanmıştır. 

Vergi Dilimi Nedir? 

Vergi dilimi; gelir vergisi uygulamaları için geçerli olan tarifeleri ifade eder. Gelir vergisinin hangi kategorilere ve hangi oranlarla uygulanacağı bu dilimler aracılığıyla belirlenir. Çalışan gelirlerinde ya da ücret dışı kazançlarda belirlenen vergi dilimleri ile ücretli çalışanlar ve ücret dışı gelir sahibi olanlar için vergilendirme kapsamı net olarak bildirilir. 

Yani vergi dilimleri gelir vergisi hesaplama işlemleri için baz alınan; gelirin kategorisi, limiti ve istisnaları dahil olmak üzere ne şekilde ödeneceğini belirleyen bir kapsam haritasıdır. Mevzuata göre ödenmesi gereken vergilerin hesaplanma yöntemleri bu vergi dilimleri dikkate alınarak belirlenir. 

Vergi Matrahı Nedir? 

Tüm çalışanlar ve işletmeler için gelir-gider hesaplamaları söz konusudur. İşletmeler vergi ödemekle yükümlü olduklarından belirlenen oranları baz alarak ödeyecekleri vergileri hesaplamak zorundadır. Bu hesaplamalarda kullanılan temel değerlere “matrah” adı verilir. 

Aylık gelirler ya da yıllık gelirler için hesaplama yapılırken tüm giderlerin toplam tutardan düşülmesiyle matrah bulunur. Kalan kısım üzerinden yapılan vergilendirme hesaplamalarına “vergi matrahı” denir.  

Gelir vergisi hesaplamalarında elde edilen gelirlerin tamamı vergi kapsamında yer almaz. Özel veya tüzel kuruluşlar, işletme ya da esnaflar fark etmeksizin gelir vergisi hesaplamalarında temel değer birimi olarak matrah baz alınır. 

Yani bir yıl içinde kazanılan gelirlerin tümü vergiye dahil edilmez. Ancak bu gelirlerin içinden muafiyet, geçici vergi, indirim, istisna ve safi tutarların çıkarılmasıyla net matrah belirlenerek vergi hesaplaması yapılabilir. Böylece yalnızca yapılan ticaretin kâr kazancı üzerinden vergilendirme söz konusu olur.  

Gelir Vergisi Dilimleri Nasıl Hesaplanır? 

Vergi dilimleri hesaplanırken dikkate alınan tutar kümülatif vergi matrahı tutarıdır. Ücretli çalışanların aylık şekilde kazandığı brüt ücretten hesaplanan SGK işçi payı ve işsizlik sigortası payı çıkarılır. İşsizlik sigorta payı işveren ve işçi tarafından paylaşılan bir ödemedir. 

Çalışanın brüt ücreti üzerinden yalnızca işsizlik payı işçi payı düşülür. Ardından ortaya çıkan tutarın yani matrahın aylar üzerinden artışını belirten gelirler toplamı kümülatif vergi matrahı olarak hesaplanır. Bu matrah ücrete tabi çalışanlar için aylar baz alınarak hesaplanan vergi dilimlerini gösterir. Sonuç olarak vergi dilimleri hesaplanırken brüt ücret baz alınır.  

Gelir Vergisi Tarifesi (Ücretli Çalışanlar)  

Vergi dilimleri 2022 yılı için GVK (Gelir Vergisi Kanunu) kapsamında ilgili yayınla limitleri belirlenerek beyan edildi. Buna göre ücretli çalışanlar için gelir vergisi tarifesi 2022 yılında şu şekilde uygulanacaktır: 

• Yıllık kazancı 32.000 TL’ye kadar olanlar için %15
• Yıllık kazancı 70.000 TL olanların, 32.000 TL’si için 4.800 TL, fazlası için %20 
• Yıllık kazancı 250.000 TL olanların 70.000 TL’si için 12.400 TL, fazlası için %27 
• Yıllık kazancı 880.000 TL olanların 250.000 TL’si için 61.000 TL, fazlası için %35 
• Yıllık kazancı 880.000 TL’den fazla olanların 880.000 TL’si için 281.500 TL, fazlası için %40 

Gelir vergisi mükellefi olan ücretli çalışanlar bu kapsamda vergi ödemekle yükümlüdür. Ancak bazı çalışma grupları, limit altında gelir sahipleri ve uygulama mensupları vergi istisnalarına ya da muafiyetlere tabidir. Bu gelir vergisi istisna ve muafiyet koşulları da yine ilgili kanun hükümlerince beyan edilmiştir. 

Gelir Vergisi Tarifesi (Yıllık GV Beyannamesi) 

Gelir sahibi olan gerçek ve tüzel kişiler için ilgili kanun hükümlerine göre yıllık olarak tarifeler açıklanır. 2022 yılı için gelir vergisi beyannamesinin düzenlenmesinde dikkate alınması gereken gelir vergisi tarifesi şu şekildedir:  

Gelir Vergisi Tarifesi (Yıllık GV Beyannamesi) 

Gelir vergisi indirim ve istisnaları kapsamında yer alan mükellefler için ilgili kanun hükümlerinde indirim ve muafiyet oranları belirtilmiştir. Buna göre kanun hükmünce oranlara göre gelir vergisi hesaplaması yapıldıktan sonra bu indirimlerden yararlanma hakkı bulunanlar hesaplanan tutar üzerinden indirim oranını hesaplayarak ödemeden düşebilir. 

2022 Gelir Vergisi Dilimleri 

2022 yılında mükelleflerin gelir vergisi hesaplamalarını yaparken dikkate alacağı tarifeler, gelir vergisi dilimleri ilgili kanun ve yönetmelikle bildirildi. Bu kapsamda yıllık minimum 32 bin TL’den 880 bin TL’ye kadar olan gelirler için yüzdelik oranlar açıklanmış oldu. 

Yıllık 880 bin TL’yi aşan gelirlerin vergilendirilmesinde ilk 880 bin TL için 287.900 TL; kalan gelir kısmı için ise %40 vergi dilimi olarak belirlendi.   

Gelir Vergisi İstisna ve İndirimler 

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayımlanan “Gelir Vergisi Genel Tebliği” 2022 yılı vergi istisnaları ve indirimlerini de içeren bilgilendirmelerle birlikte yürürlüğe girdi. Bu tebliğe göre asgari ücret vergi kapsamına alınmadı. 

Kanun hükmünce belirlenen asgari ücret tutarı kadar maaş alan çalışanlar gelir vergisi mükellefi sayılmayacak. Asgari ücret brüt tutarı 5 bin 4 TL olarak belirtilirken bu tutardan yalnızca sigorta kesintilerinin yapılmasına karar verildi. Sonuç olarak asgari ücret gelir vergisiyle birlikte damga vergisinden de muaf tutuldu. 

Şirket Yönetiminde Yeni Nesil İş Birliği! 

Norma hizmetinden faydalanarak işinizi yürütürken uğraşmak zorunda olduğunuz tüm prosedür ve muhasebe işlemlerini tek platformla pratik şekilde yönetebilirsiniz. Bu sayede enerjiniz ve vaktiniz tamamıyla işinize kalır! 

Norma; işiniz için gerekli olan ön muhasebe, finansal danışmanlık, e-SMM dahil tüm yönetim kategorilerini sizin için tek çatı altına toplar. Böylece mali yönetim işlemleriyle vakit kaybetmeden kendinizi işinize verebilir, kıymetli vaktinizi şirketinizi büyütmeye ayırabilirsiniz!