TR | EN

Arbitraj Nedir? Arbitraj Yaparak Nasıl Para Kazanılır?

Arbitraj; çeşitli piyasalarda işlem yapılan belli menkul değerlerin veya para yerine geçen değerli maden türlerinin farklı fiyatlandırmasından faydalanılmasıdır. Yani eş zamanlı olarak aynı birim için farklı piyasalarda farklı değerlemeler yapılabilir. Bu durumda söz konusu birimin yatırımcısı, aradaki farkı kar olarak kazanabilir. Bu ürünler genel olarak altın, gümüş vb. madenler ya da menkul kıymet değerleridir.

Arbitraj yapılırken temel hedef risk almadan kâr elde edebilmektir. İşlemlere dair en yaygın sorulardan biri “arbitraj nedir ve nasıl yapılır?” sorusudur. En basit tanımıyla arbitraj, aynı menkul değerlerin, farklı piyasalarda fiyat farkı göstermesidir. Bu fiyat farkını avantaja dönüştürerek kâr elde etmek son dönemlerin en yaygın yatırım ve dönüşüm araçlarından biridir.

Arbitraj yaparak para kazanmak istediğinizde öncelikle küresel piyasa fiyatlarına ve fiyatlama modellerine hakim olmanız gerekir. Bu modellerin her biri söz konusu piyasa ve ülke için farklı teknikler üzerinden uygulanabilir. Yani bazı birimler için yalnızca dijital yatırımlar yapabilirken, bazıları için hem dijital hem de fiziki yatırım kanalları kullanabilirsiniz.

Küresel piyasaların en temel özelliği, sınır ötesi kavramının ortadan kalkmış olmasıdır. Yani neredeyse tüm menkul piyasalar günümüzde eş zamanlı takip edilebilir ve iç içe geçmiştir. Dolayısıyla yatırımcılar için arbitraj işlemlerinin takibini yapmak çok daha kolay bir hal almıştır. 

Arbitraj Nedir?  


Risksiz para kazanma yollarından biri olarak bilinen arbitraj; farklı piyasalarda aynı menkul değerlerin fiyat farkından yararlanmaktır. Yatırımcılar bir piyasadan satın alım yaptıkları menkul değeri, başka bir piyasada daha yüksek değere satışa sunarak arbitraj yapabilir.

Arbitraj hesaplama hareketlerinin ardından, en karlı menkul değeri belirleyerek çeşitli birimler için satın alım yapmak mümkündür. Bu değerler altın, gümüş ve benzeri madenler olabileceği gibi para yerine geçen menkul birimler de olabilir. Hangi birim olursa olsun “arbitraj oranı nedir?” sorusu yatırımcıların merak konusudur. İlgili değere ait kâr oranı arbitraj oranı olarak adlandırılır.

Arbitraj işlemleri yapılırken birbirinden farklı piyasaların kullanılmasıyla birlikte, bazı türlerde piyasa sınırlaması da söz konusu olur. Yani belli arbitraj aksiyonları için en az iki piyasa hareketi gerekirken, bazı işlemlerde en fazla üç farklı birim değerlemesi yapılmalıdır.

Dolayısıyla arbitraj yatırımlarınızı şekillendirirken mutlaka yatırım türleri, araçları, yöntem ve teknikleri konusunda dikkatli olmanız gerekir. Üstelik her menkul kıymet yatırımı gibi arbitraj için de zaman yönetimi kritiktir. Çünkü anlık değer değişimleri, birimler arası dönüşüm farklarını negatif etkileyebilir. Bu durumda arbitraj yatırımlarınızda yüksek risk almamak adına, anlık alım-satım işlemlerine özen göstermeniz önemlidir. 

Arbitraj Hesaplama Nasıl Yapılır?  


Günümüzde fiziki arbitrajın uygulama alanları küresel piyasaların entegre olmasından dolayı zorlaşmıştır. Ancak hala teorik arbitraj yapmak mümkündür. Örneğin; Dolar – TL paritesine bakılarak Euro birimi üzerinde fiyat belirlemesi yapılabilir. Euro-Dolar paritesini kullanarak arbitraj yapmak çok daha zorken, TL biriminin pariteye dahil edilmesi aksiyon oranını arttırır.

Altın veya değerli maden üzerinde arbitraj işlemi yapmak daha kolay ve hızlıdır. Neredeyse tüm borsalarda menkul karşılığı olan altın işlem hacmi sayesinde en çok arbitraj talebi gören finans ürünüdür. Ancak altın arbitrajında temel kural, her borsada yerel para birimi için işlem alınmasıdır. Yani tercih edilen borsanın ait olduğu ülke hangisi ise, yatırımcı o ülkenin para birimi üzerinden kazanç elde eder. Bu durumda, para birimleri arasındaki kur farkını hesaplaması gerekir.

“Döviz arbitrajı nedir?” sorusunu merak edenler için altın menkulü üzerinden örnekleme yapılabilir. Örneğin; İMKB üzerinden altın kontrat işlemi başlatan bir yatırımcı, aynı kontratlar için Hindistan borsasında yerel para birimi ile alım yapar. İki borsa arasında ortak birim olan Dolar, yatırımcının piyasalar arası kur farkını avantaja dönüştürmesini sağlar.

Ancak arbitraj yapan yatırımcıların dikkat etmesi gereken en önemli konuların başında eş zamanlı işlem yer alır. Yani örnekte olduğu gibi bir menkul değeri İMKB üzerinden aldığınızda, eş zamanlı olarak farklı bir piyasada satmanız ve döviz birimine dönüştürmeniz gerekir. Bu sayede olası kur değeri düşüklüklerine karşı sermayenizi koruyabilirsiniz. 

Arbitraj İşlemlerinde Kullanılan Yatırım Ürünleri Nelerdir? 


Döviz arbitrajı başta olmak üzere piyasa takibi yapmak istediğiniz zaman, hangi emtiaların yatırım ürünü olabileceğini bilmelisiniz. Çünkü her menkul değer arbitraj için uygun olmayabilir. Bazı menkul değerler ise arbitraj işlemlerinde ekstra avantajlar sağlar. Hisse senetleri, kontratlar, döviz birimleri, maden kontratları, spot ya da vadeli işlem ürünleri arbitraj yatırımlarında kullanılan ürünlerdir. Bu ürünler arasında döviz birimleri arası dönüşüm yatırımları ve altın piyasaları arbitraj işlemleri için en verimli tercihler olarak nitelendirilir.

Yatırım ürünleri tercihi yaparken, farklı kaynaklardan beslenmeniz ve piyasa takibinde titiz davranmanız gerekir. Çünkü küresel piyasalar söz konusu olduğunda yatırımınız için tercih edebileceğiniz sayısız alternatifle karşılaşırsınız. Bu durumda hangi menkul değerin hangi piyasada daha fazla kar getireceğinden emin olmanız önem kazanır.

Söz konusu menkul değerlerin hangi piyasada hangi karşılıkta satıldığını takip ederek ve arbitraj rağbetinin hangi değerlere yoğun olduğunu bilerek hareket ederseniz, yatırımınızı hızla dönüştürmeniz kolaylaşır. Yatırım ürünlerinin tercihi sırasında karşılaştırmalı değerlendirmeler ve küresel rağbet takibi ile güvenli menkul birimleri tespit edebilir ve elinizden çıkarırken alıcı bulmakta zorlanmazsınız. 

Arbitraj İşlemlerinin Avantajları Nelerdir?  


Risksiz ve kısa vadede kazanç sağlayan yatırım araçlarından biri de arbitraj işlemleridir. Anlık piyasa takibi ve doğru menkul tercihleriyle fiyat farkı kazançlarından faydalanmak isterseniz, arbitraj işlemleri yapabilirsiniz.

Arbitraj işlemlerinin yatırımcılara sağladığı avantajlardan bazıları ise şu şekilde sıralanabilir: 
    • İşlem riski düşüklüğü 
    • Kısa vadede işlem avantajı 
    • Arbitraj algoritma (robot) desteği 
    • Algoritma takibiyle anlık olarak tüm piyasalara ulaşabilme 
    • Ani fiyat farklılıklarının anlık kazançlara dönüşmesi

Son yıllarda yatırım araçları arasında rağbetin arttığı arbitraj için oran değerleri de merak konusudur.

“Arbitraj oranı nedir?” sorusunu merak edenler için bir başka avantajlı durum da algoritmik verilerin dijital gelişmelerle birlikte artmasıdır. Çünkü akıllı takip sistemleri sayesinde arbitraj oranının otomatik hesaplandığı ve anlık piyasa değerlerinin listelendiği algoritmalar gelişmiştir. Böylece arbitraj işlemleriniz sırasında küresel piyasaların tümünü anlık olarak mercek altına alabilir, aralarındaki oran farklarını listeler halinde görüntüleyebilirsiniz. Böylece işlem hızında ve pratik kullanımda avantaj sağlarsınız. 

Arbitraj Çeşitleri Nelerdir?  


Dolar altın arbitraj hesaplama işlemleri kadar dikkat edilmesi gereken bir başka konu arbitraj çeşitleridir. Çünkü yatırım sürecinizi organize ederken hangi tür arbitraj yapacağınız, ne kadar yatırım yapmanız gerektiğinden hangi piyasaları tercih etmeniz gerektiğine kadar pek çok kategoriyi etkiler.

Arbitraj çeşitleri şu şekilde sıralanabilir: 

    1. Döviz Arbitraj


İki veya daha fazla piyasa üzerinden döviz kuru farklılıkları ile risk almadan kar etmeyi hedefleyen arbitraj türüdür. Fiyat farklarının baz alındığı arbitraj türleri arasında en hızlı ve pratik sistem olarak bilinir. 

    2. Dolaylı Arbitraj


Bu sistemde yalnızca iki piyasa dikkate alınır. İşlemler sırasında ilgili piyasalarda bulunan menkul kıymetlere yatırım yapılır. Ana hedef ani fiyat düşüklüğü yaşayan menkul değeri alarak, diğer piyasada yüksek fiyata satmaktır. 

    3. Dolaysız Arbitraj


Dolaylı arbitrajla aynı temele sahip olan bu türün en önemli farkı; en az üç farklı piyasa üzerinden işlem yapılmasıdır. Alım-satım sırasında ilk etapta sahip olunan menkul değerlere sahip olunması gerekir ve sermayenin korunması amaçlanır. 

Döviz Arbitraj İşlemi Nasıl Yapılır? 


Piyasalarda üçgen işlem şeklinde adlandırılan arbitraj türü; döviz arbitrajdır. Bu işlemde, birbirinden farklı üç birim baz alınır. İşlem yapılan üç farklı para birimi arasındaki kur farkları, yatırımcıların alım satım sırasında kar etmesini sağlar.

Örneğin; ABD Doları, Sterlin ve Türk lirası arasında dönüşüm işleminin yapıldığı bir arbitraj işleminde, yatırımcı kurlar arasındaki farkı gözetir. Elindeki menkul değerin hangi piyasada, ne kadar değer kazandığını takibe alır ve uygun fiyata aldığı birim parayı, yükselen piyasada satışa çıkarır. Böylece aradaki farkı kazanç olarak elde eder.

İnternetten vergi borcu ödeme, dijital piyasaları takip etme, birimler arası karşılaştırma yapma gibi sayısız işlem için pek çok algoritma mevcuttur. Bu algoritmalar, yatırımcıların hemen her ihtiyacını internet üzerinden karşılamasını sağlar. Dolayısıyla fiziki takibe gerek kalmadan, işlem piyasalarını anlık olarak takip edebilirler, uygulamaları kullanıp borç ödeme, yatırım yapma, menkul kıymet satma veya piyasa listeleme gibi işlemlerini gerçekleştirebilirler.  

Arbitraj Vergisi Nedir? 


“Eft nedir, bankacılık uygulamaları nelerdir, piyasa takibi nasıl yapılır, arbitraj üzerinden kazanç nasıl elde edilir?” gibi sayısız soru yatırımcılar tarafından merak edilir. Bu sorulardan bir diğeri de arbitraj vergisine ilişkindir. Yatırım yapmaya ve kazanç elde etmeye karar verdiğinizde, arbitrajın tüm detaylarına hakim olmanı önem taşır. Çünkü her gelir grubu gibi yatırım gelirleri de vergiye tabidir.

Arbitraj vergisi; menkul kıymetler üzerinden veya farklı birim paralar yoluyla eş zamanlı şekilde alım-satım işleminden para kazananların ödemesi gereken vergi türüdür. BSMV kapsamında 6802 sayılı kanunla sınırları belirlenen arbitraj vergisi, risksiz gelir grupları ve menkul değişimini kapsar.

Piyasalarda alım-satım yaparak fark kârı elde ettiğinizde, ilgili kanunun 29. maddesinde yer alan oranlara göre vergi ödemesi yapmanız gerekir. Yapılan işlemlerin arbitraj istisnaları grubunda yer alması halinde, yatırımcılar vergiden muaf tutulur. Hangi işlem gruplarının istisnai sayılacağına ilişkin yönetmelik yine BSMV 6802. Kanunuyla açıklanmıştır. 

Şahıs Şirketinizi Norma ile Kolay Yoldan Kurun!


Şirketinizi kurmak ve iş yükünüzü azaltarak vakit yönetim avantajı sağlamak için vakit kaybetmeden Norma’ya geçin! Çünkü Norma iş birliği ile bir gün içerisinde şirketiniz için tüm kuruluş işlemlerinin tamamlanmasını sağlayabilirsiniz.

Norma “şirket kapanışı nasıl yapılır, yönetim araçları nasıl kullanılır ve kuruluş detayları nelerdir?” gibi sayısız kategoriye ait soru için güvenilir danışmanlık hizmeti almanızı da sağlar. Aynı zamanda dijital yönetim araçlarında üstün performans temsilci Norma ile şirketinizi yönetirken tüm işlemlerinizi tek ekranda toplayın!

Bankacılık talimatlarından cari hesap takibine kadar ihtiyaç duyduğunuz tüm kategorilere tek uygulamayla erişin, yönetimi Norma’yla kolaylaştırın! 

Anadolu Üniversitesi İşletme Fakültesi ve Halkla İlişkiler Bölümlerinden mezun olan Elif Yeşim Işılganer, 2000 yılından bu yana çalışma hayatına Muhasebe Uzmanı olarak devam ediyor. LinkedIn

Kendi İşini Yönetenlerin Ticari Hesabı

Şirketinin ticari hesabını ücretsiz aç, para transferi ve tahsilatların için ücret ödeme!