Ba/Bs Formu Nedir? Nasıl Düzenlenir?

Ticari faaliyetlerin takibi için oldukça işlevsel bir görev üstlenen bu formların beyanı bazı firma türleri için zorunludur. Karşılıksız fatura kesmenin veya kestirmenin büyük ölçüde önlenmesi Ba Bs beyanı zorunluluğu ile sağlanmıştır.  

Ba & Bs Formu Nedir? 

Ba & Bs formu (bildirim alacak & bildirim satacak) alıcılar ve satıcılar tarafından ticari alışverişler için kesilen faturaların karşılıklı onaylanmasını içeren formlardır. Her iki taraf da muhatabı oldukları alışverişin gerçekleştiğini kanıtlayan faturaların kabul onayını bu formlar aracılığıyla yapar. 

Özellikle kayıt dışı ticaret hamlelerinin engellenmesi açısından etkili bir sistem olarak oluşturulan form beyanı; kanun yoluyla bazı firmalar ve belirli limitin üstündeki alım - satımlar için zorunlu hale getirilmiştir.  

Satıcılar formlar yoluyla beyan edilen satış işlemini vergi mükellefi bir firma olarak yaptıklarını, alıcılar da vergi mükellefi bir firmadan alım yaptıklarını Ba/Bs formuyla beyan eder. Bu beyan işlemi online mutabakat yoluyla yapılır. Böylece alışveriş süreçlerinde 5.000 TL üzeri her fatura kesimi için karşılıklı olarak alışverişin kabulü gerçekleştirilir.  

Ba Ba Formu Nasıl Beyan Edilir? 

GİB (Gelir İdaresi Başkanlığı) tarafından kullanılan önemli takip araçlarından biri de Ba/Bs formlarıdır. Bu formlar aracılığıyla mal ve hizmet satışlarına ilişkin bildirim takibi yapılır. Aynı durum alış işlemleri için de geçerlidir. Hem alıcı hem de satıcı muhatabı oldukları alışverişe ilişkin faturanın kabulünde mutabık kalırlar. Bu mutabakat Gelir İdaresi Başkanlığı’na Ba/ Bs formu aracılığıyla beyan edilir.  

“Ba/Bs nedir?” sorusuyla birlikte beyana ilişkin süreç de merak konusu olmaktadır. Ba/Bs formları vergi beyannamesine eş değer değildir. Ancak tarh ve tahakkuk eden bir vergi olmamasına rağmen vergilendirme takibinde önemli bir tasdik aracı olarak kullanılırlar. Ba/Bs formları vergi dairesine beyan edilir ya da online faturalandırmalar için e-mutabakat hazırlanarak Ba/Bs formu düzenlenir. 

Ba/Ba Formu Nasıl Düzenlenir?  

“Ba/Bs nasıl hazırlanır veya düzenlenir?” sorularına ilişkin en önemli konu formun edinilmesine ilişkindir. Bu formların oluşturulması için öncelikle düzenleme formları GİB sitesi aracılığıyla edinilmelidir. Beyanname Düzenleme Programı sekmesinden edinilen Ba/Bs formları fatura süreçlerinin kaydı için kullanılır. GİB tarafından yayınlanan yönergenin takip edilerek uygulanması formların düzenlenmesini kolaylaştırır.  

Program indirme işleminin ardından formda bulunan fatura adedi ve tutar bölümleri doldurulur. Ba/Bs formlarına dahil edilen faturalarda kanun gereği tutar limiti gözetilmelidir. 5.000 TL ve üzeri faturalar bu formların kaydına dahil edilmiştir. Bu tutarın altındaki satışların faturaları Ba/Bs formuna eklenmez. 

Alıcı ve satıcı formları arasındaki uyumsuzluklar usulsüzlük ihtimaline karşı değerlendirmeye alınır. Bu nedenle düzenleme esnasında form doldurma işlemlerinin online mutabakat şartına uygun yapılması önemlidir. Usulsüzlük tespit edilmesi halinde firmalara maddi para cezaları kesilmektedir.  

Ba/Bs Formu Beyan Edilirken Gerekli Belgeler Nelerdir?  

Gelir İdaresi Başkanlığına beyan edilen formlarla birlikte firmaların beyanda mükellef olduğu evraklar da bulunmaktadır. Eksiksiz biçimde doldurulan formlarla birlikte beyan edilmesi zorunlu belgeler şu şekilde sıralanabilir: 

• Minimum 5.000 TL ve üzeri faturalar 
• Gider pusulaları 
• Kur farkından kaynaklı kesilen faturalar 
• Serbest meslek makbuzu 
• İade faturaları 
• Yolculuk biletleri 

Takip işlemlerinde önemli bir işleve sahip olan Ba/Bs formlarının beyan edilme sürecinde zorunlu tutulan evraklar; firmalar tarafından eksiksiz şekilde dosyaya eklenmelidir. Bazı makbuz ve pusulalar belirli işletmelerin ticari faaliyeti kapsamında yer alır ve bu evraklardan o işletmeler sorumludur. Bu zorunlulukların hangi kapsamda kalacağını belirlemek için “Ba/Bs kime zorunlu ve nasıl beyan edilmeli?” konularına hakim olmak önem taşır. 

Kimler Ba/Bs Formu Verir? 

“Hangi şirketler Ba Bs verir?” sorusu mükellefler tarafından merak konusu olmaktadır. Özellikle online faturalandırma sistemleri üzerinden belgeleme yapan şirketler için bu konu oldukça önemlidir. 

Limited ve anonim şirketlerin, fatura işlemlerini Ba Bs düzenleyerek beyan etmesi zorunludur. Bu beyanı usullere uygun biçimde ve tanımlanan süreçlerde yapmayan şirketler, maddi cezaya çarptırılır. Şahıs şirketleri satış sonrası Ba Bs formu düzenlemek zorunda değildir. Fakat şirket gelir hacmi belirlenen sınırların üstündeyse ya da bilanço ile muhasebe kaydı yapılıyorsa; şahıs şirketleri de Ba Bs formu beyan etmekle mükelleftir. 

Ba/Bs Hangi Durumlarda Düzenlenir?  

İşletmelerin 30 günlük döngüler dahilinde işletme adına kestiği faturalar için Ba Bs formu düzenlemesi gerekir. Bu faturaların alt limiti 5.000 TL’dir. Ba Bs formları aylık olarak beyan edilir ve sonraki ayın ilk günü ile son iş günü 00.00 saatine kadar gönderilmeleri gerekir.  

Ba Bs Formu Ne İşe Yarar?  

Gelir vergisi mükellefleri ve kurumlar vergisi mükellefleri ticari faaliyetlerine ilişkin fatura düzenlemelerini Ba Bs formu ile mutabakat sürecine dahil etmekle yükümlüdür. “Online mutabakat nedir?” sorusuna yanıt arayan herkes için Ba Bs formunun işlevi de önem taşır. 

Ba Bs formu kayıt dışı ekonomiyle mücadele kapsamında geliştirilen bir sistemdir. Bu sistemin esasında alıcı ve satıcının faturalar üzerinde mutabık kaldığı bir form düzenlemesi bulunur. Düzenlenen formlar kesilen faturalara ilişkin bilgileri içerir ve hem alıcı hem de satıcı söz konusu faturalar üzerinde mutabıklık beyan eder. 

Online Ba Bs Mutabakatı Nedir? 

“Online mutabakat nasıl yapılır ve nedir?” konularına ilişkin en temel tanım e-mutabakat sistemine aittir. E-mutabakat sistemi; Ba ve Bs formlarının cari hesap mutabakatlarını alıcı ve satıcı arasında yapmayı sağlayan, beyanname işlemlerinin online platform üzerinden gerçekleşmesine hizmet eden ve cari hesap işlemlerinin toplu gerçekleştirildiği çevrim içi ortamlardan biridir.  

E-mutabakat sistemini kullanmanın en önemli avantajı; GİB’e gönderilecek formların öncesinde tüm alacak – borç hesaplamalarının eşitlenmesini sağlamasıdır. Aynı zamanda e-mutabakat sistemi özel entegrasyon sistemleriyle organize biçimde çalışabilir. Bu durum kâğıt kullanımından iş gücüne, yönetim araçları entegrasyonundan kolay kullanıma kadar pek çok avantaj sağlar. 

Online Ba Bs Mutabakatını Kimler Yapabilir? 

Kanun yoluyla belirlenen mali sınırları aşmış her mal ve hizmet alışverişi faturalarının Ba Bs bildirim formlarına işlenmesi gerekir. Limited ve anonim şirketler fatura işlemlerini Ba Bs formlarıyla beyan etmekle yükümlüdür. Şahıs şirketlerinde form beyanı gelir düzeninin sınır değerlendirmelerine ve bilanço kaydı durumuna göre yapılır. Aynı şartlar online Ba Bs mutabakat işlemleri için de geçerlidir. 

Ba Bs Mutabakatının Yasal Dayanağı 

Ba Bs mutabakatı yasal olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 257. maddesi ve ilgili kanun maddelerinin 362/381 sıra numaralı tebliğlerine dayanır. Bu kapsamda belirlenen maddi limitlerin üstündeki tüm mal ve hizmet satışları için düzenlenen formların mutabakat işlemleri online ve fiziki beyan yoluyla yapılmalıdır. Ayrıca 2010 yılından itibaren bu zorunluluk aylık dönemlere indirgenmiş, form mutabakat ve beyan işlemleri 30 günlük süreçleri kapsayacak hale getirilmiştir. 

Online Mutabakat Yazılımı 

Mali yönetim araçları arasında oldukça işlevsel bir yapıya sahip olan online mutabakat yazılımı; ücretsiz temin edilen e-mutabakat modülüyle birlikte kullanılır. Bu programlar arasındaki iletişim ve aktarım özel entegrasyon sistemleri ve platformlar aracılığıyla tek çatı altına toplanabilir.  

İşinizi Kurarken ve Yönetirken Profesyonel Norma Desteğinden Yararlanın

Norma’yı kullanarak işletmenizin tüm kurumsal hesap işlemleri, e-dönüşüm ve ön muhasebe ihtiyaçlarını tek platform üzerinden yönetebilirsiniz. Ücretsiz şirket kuruluşu danışmanlığı dahil olmak üzere tüm yönetim faaliyetleriniz için Norma’nın profesyonel hizmetlerinden yararlanabilirsiniz.