Bilanço Nedir? Nasıl Hazırlanır? Nasıl Okunur?

Öte yandan bilanço; şirket sermayesine yönelik yapısal değeri de ortaya çıkarır. Şirketlerin edindiği veya kuruluş aşamasından itibaren sahip oldukları varlıklar ve hissedar yatırımları bilanço ile görüntülenir. Hissedarların aktif ve durağan yatırımlarına ilişkin değerler yine bilanço çizelgesinde detaylı şekilde yer alır.

Bir işletme için önemli konulardan biri bilanço paylaşımıdır. Çünkü firmaların bilanço değerlerini hissedarlarıyla ve regülatörlerle paylaşması gerekir. Ortaklıklar ya da şahıs şirketleri için bilanço hazırlığı, paylaşma zorunluluğu bulunmaz. Ancak bir firmanın durumunu takip ve gözlem için bilanço hazırlığının ve paylaşımının önemi büyüktür. 
Temel analiz planlamaları ve finans işlemlerine yönelik oranlar için yapılan hesaplamalarda bilanço değerleri baz alınır. Envanter hazırlığı ve bilançolar için düzenleme dönemlerine ise bilanço günü adı verilir. 

Bilanço Nedir?  

Bilanço; şirketlerin ilgili tarih ve döneme dair finansal durumlarını yansıtan mali tablolardan biridir. Bu tablolar kısa vadeli finansal döngüleri ve varlık takiplerini içerir. Bu nedenle orta ve uzun vadeli yatırım ve takipler için kullanılmazlar.

Yapılan işlemlerin temel amacı önceki dönemlerle karşılaştırmalı şekilde finansal değerlendirmelerin beslenmesidir. Yani bilançolar arası mali karşılaştırmalar ile şirketin ilerleme durumu teyit edilir. Aynı durum gerileme ve zarar hareketlerinin boyutları için de geçerlidir. Kısa aralıklı karşılaştırma çalışmaları ile bilançolar sayesinde yakından finansal takip zemini yaratmak mümkündür. 

Bilanço Nasıl Oluşturulur? 

“Bilanço nedir?” sorusunu araştıranlar için önem taşıyan konulardan biri oluşturma işleminin gerekleridir. Bilanço oluşturmak için gereken unsurlar temel bir formüle dayanır. Bu formül; 
Toplam varlıklar = yükümlülükler + öz kaynaklar şeklindedir.

Yani bir şirkete ait tüm varlıklar, o şirketin yükümlülükleri ile öz kaynaklarının toplanan değerine eşit olmak zorundadır. Ancak bu şekilde söz konusu şirketin ilerleme durumu sağlıklı şekilde teyit ve tespit edilebilir. Şirket sermayeleri öz kaynak olarak değerlendirilir. 

Bilançonun Bileşenleri  

“Bilanço ne demek?” diye merak edenler için bileşenlere ilişkin bilgi edinmek şarttır. Çünkü bilançoların en temel özelliği sahip oldukları 3 unsurun bir arada kullanılmasıdır.

Varlıklar, yükümlülükler ve öz kaynaklar aynı anda bir araya getirilmeden bir bilanço değerlemesi yapılamaz. Dolayısıyla bilanço oluşturmak veya karşılaştırma süreci başlatmak isteyenlerin bu 3 bileşeni bir araya getirerek çizelge oluşturması gerekir. 

Bilanço Türleri Nelerdir?  

“Bilanço ne işe yarar ve türleri nelerdir?” gibi sorular işletme yönetimi açısından önem arz eder. Bu konularda bilgi sahibi olmak istediğinizde ilk dikkat noktası bilançonun içeriği ve türleri olmalıdır.

Bilanço türleri kendi arasında; rapor şeklinde bilanço, hesap bilançosu, karşılaştırmalı bilanço, analitik bilanço, ticari bilanço, konsolide bilanço ve işletme bilançosu olarak kategorilere ayrılır. Bu bilanço türlerinin her biri; içerik, değer, takip amacı, oluşturma kriterleri ve bileşenleri açısından farklı özelliklere sahiptir. 

Karşılaştırmalı Bilanço  

İşletmelere ait bir bilançodaki tutarların, belirlenen tarihe dair farklı bir bilançoyla karşılaştırılması için hazırlanır. Karşılaştırmalı bilanço tarihleri işletme yönetimi tarafından belirlenir. Hangi döneme ait veriler analiz edilecekse, ilgili bilançonun veri değerleri o dönemin tarihlerini ve finansal değerlerini içerir. Bu sayede iki farklı dönem arasındaki finansal ilerleme veya gerileme teyidi yapılır. 

Hesap Şeklinde Bilanço  

Bilanço hesapları yapılırken aktif ve pasif değerlerin bulunduğu bölgeler türlerin ayrımı için önemlidir. Hesap şeklinde bilanço hazırlıkları sırasında; aktif varlıklar sol tarafta, pasif varlık ve değerler sağ tarafta yer alır. Bu bilanço türleri “T” düzeneğinde biçimlendirilir ve hesap çizelgesine benzer. 

Analitik Bilanço  

Bilançolar genel olarak farklı analiz kategorilerinin verileri şeklinde kurgulanır. Analitik bilanço türü de bunlardan biridir. Hesap tutarlarının farklı oransal ifadelerine analitik bilanço modelinde yer verilir. Analiz verilerinde detaylı inceleme yapılması gerektiğinde; oransal değerlerin yer aldığı bilanço türü kullanılır. 

Mali Bilanço  

Vergi bilançosu olarak da anılan mali bilanço, mali yasaların ve yaptırımların baz alındığı bilanço türüdür Mali bilanço düzenlemeleri sırasında yasal yükümlülüklere dikkat edilmesi şarttır. İlgili yasada yer alan kıstas ve yasaklar ile mutlaka içerikte yer alması gereken unsurlar mali bilançonun vazgeçilmez özelliğidir.

Ticari kazancın takibi, saptanması ve karşılaştırma modeli için kullanılması adına mali bilanço düzenlenebilir. Ayrıca amortisman değerlerinin yer aldığı bu bilanço türünde pek çok iktisadi veri girişi için Vergi Usul Kanunu baz alınır. 

İşletme Bilançosu  

Bir işletmenin belirlenen tarihine ait bilançoya işletme bilançosu denir. Belli bir işlem anı ya da gününe dair tüm finansal durumlar işletme bilançosu üzerinden kontrol edilebilir. Karşılaştırmalı bilanço işlemleri için de işletme bilançosu verileri kullanılabilir.

İşletmelerin kuruluş aşamalarından itibaren nitelikli finansal takip yapması, büyüme hareketleri açısından vazgeçilmez bir ihtiyaçtır. Bu ihtiyaca yönelik kuvvetli takip argümanlarının başında da bilanço yer alır. Finansal döngünün tespiti ve takibini en ayrıntılı biçimde bilanço hazırlığı ile görüntülemek mümkündür. 

Konsolide Bilanço 

Bilanço türleri arasında alt kategoriler bulunmaktadır. Bunlardan biri de konsolide bilançolardır. Solo bilançoların karşıtı olarak da bilinen konsolide bilançonun temel işlevi; sermaye ilişiği bulunan ortaklar için aynı dönemin varlıklarını tek işletmeye ait gibi göstermektir. Yani aralarında ana ortaklık sebebiyle sermaye birliği bulunan şirket veya kurumların varlıkları, konsolide bilanço ile tek işletmeye ait gibi sunulur ve değerlendirilir. Birden fazla işletmenin varlık değerlerini içeren bu bilanço türü; bilanço analizi için sıklıkla tercih edilir.  

Rapor Şeklinde Bilanço 

Hesap sıralamaları için belirlenen tekniği ile diğer türlerden ayrılan rapor şeklinde bilanço; özgün bir sıralama modeline sahiptir. Bu tür bilançolarda pasif hesaplar, aktif hesapların altında kalıplaşmış bir sıra ile yer alır. Tekdüzen adı verilen muhasebeleştirme çalışmaları sırasında, bilanço düzenlemeleri için rapor tipi bilanço modeli kullanılır.  

Ticari Bilanço 

Bilanço tablosu hazırlanırken dikkat edilmesi gereken hususların başında, türlere dair bilgi edinme ve işlevsel kullanım yer alır. Bilanço türleri arasında yaygın kullanımı bulunan kategorilerden biri de ticari bilançodur.

Ticari bilançolarda ticari yaşama ait usul ve kanunlar baz alınır. Bir işletmenin tüm ticari faaliyetleriyle elde ettiği gelir, gider ve borçlar bilanço argümanlarına eklenir. Bu sayede geniş kapsamlı finansal değerlendirmeler yapılır. Ticari bilanço ile aynı zamanda işletmenin ödemesi gereken gelirler hesaplanır ve kurumlar vergisi hesaplama işlemleri de yapılabilir.

Bilanço Nasıl Okunur? 

Bilanço okuma işlemlerinin tek başına uzun süreli değerlendirmeler için yeterli olmayacağı bilinmelidir. Bilançolar daha çok kısa ve orta vadeli finansal değerlendirmeler için veri akışı sağlar.

Aynı sektörün temsilcileriyle karşılaştırmalı bilanço değerlendirmesi yapmak hem rekabet ortamını tanıma hem de rakip değerlemesi yapmaya katkı sağlar. Aynı zamanda işletmelerin farklı zamanlar için aynı finansal veriler üzerinden kıstasa alınması, ilerleme kaydı için önemli bir takip aracıdır. Bilanço okumaları karşılaştırmalı olarak yapıldığı takdirde işletme yönetimine geleceğe yönelik öngörü sağlar.  

Bilanço Ne Zaman Hazırlanır?  

Bilanço hazırlama süreçlerinin planı işletme yönetimlerine aittir. Kullanılacak bilanço türüne bağlı olarak düzenli tarihlere ait bilançolar hazırlanabilir.

Aralıklı tarih bilançoları işletmeye sürekli takip imkânı verir. Öte yandan anlık veya kısıtlı tarihlere dayalı bilançolar, karşılaştırmalı bilanço modeli için kullanılabilir. Belirli aralıklarla düzenlenen bilançoların tarih seçimleri, işletmenin faaliyet döngüsü ile ilişkilidir. Dolayısıyla her şirket kendi bilanço döngüsünü sektörüne, faaliyet hacmine, hareket alanına ve ihtiyaç haritasına bağlı şekilde kurgular. 

Borsada Bilanço Ne Anlama Gelir? 

“Ciro nedir, borsada bilanço ne anlama gelir?” gibi sorular, şirket yönetimi ve faaliyetleri için kritik öneme sahiptir. Bilanço borsada işlem yapmak isteyen yatırımcı için şirketlerin tanınmasına dair en kuvvetli takip unsurudur.

Dolayısıyla bir yatırımcı, ilgilendiği şirket veya şirketler için en verimli finansal veriye bilanço değerlendirmesiyle ulaşabilir.

Öte yandan borsada faaliyet göstermek isteyen şirketler için de bilanço takibi gereklidir. Hacim, kapsam, finansal döngü, mali yeterlilik gibi sayısız kategorinin takip ve teyidi için şirketler bilanço hazırlığına ihtiyaç duyar.    

Norma ile Kolay Hesap Takibi Yapın!

İşletme yönetiminde ihtiyaç duyulan en kritik ihtiyaçlardan biri de cari hesap takibidir. Günümüzün gelişen teknoloji hizmetlerinden faydalanarak şirket yönetimini kurgulayan markalar büyük avantajlar elde eder.

Cari hesap takibi için de aynı avantajı yakalamak isteyen işletme yöneticileri, Norma iş birliği sayesinde tüm cari hesap işlemlerini tek ekranda gerçekleştirebilir. Kasa hesabından ön muhasebe işlemlerine, bankacılık entegrasyonundan finansal danışmanlığa kadar sayısız hizmete Norma ile ulaşın, şirket yönetiminde avantajı yaşayın!