2022 e-Arşiv ve e-Fatura Zorunlu Geçiş Şartları Nelerdir?

VUK (Vergi Usul Kanunu) ile düzenlenen e-Faturaya geçiş zorunluluğunu kapsayan 509 numaralı kanun maddesi geçtiğimiz yıl kapsamı genişletilen maddeler arasında yer aldı. Dolayısıyla e-Belgeye geçmesi zorunlu olan firma türleri ve hacim ölçütleri de değişmiş oldu. 

e-Belge geçişiyle; e-Arşiv fatura veya e-Fatura kullanan firmaların kayıtları, BA/BS form değerleri ve karşılaştırmaları kısa sürede GİB tarafından sıkı takibe alındı. e-Dönüşüm zorunluluğu sektörlerin neredeyse tamamı için bu takip mekanizmasını işletmek adına getirildi. 

e-Faturaya Geçiş Nedir?  

Satış hasılat tutarına göre alt sınırı belirlenen e-Fatura geçiş şartları, 2020 yılından günümüze dek pek çok değişikliğe uğramıştır. Bunlar arasında 22 Ocak 2022 tarihinde yapılan düzenlemeler, e-Belge kullanımına yönelik yapılan en kapsamlı değişiklikler arasında yer alır.  

e-Faturaya geçiş; matbu fatura kullanımı yapılan şirketlerde, kanun hükümleriyle belirlenen alt limitlerin aşılması sonucu dijital fatura kesme zorunluluğunu ifade eder. e-Belge geçiş sürecinin hem mali hacim hem de sektörel niteliklerle ilişkisi bulunur. Yani her işletme için ilgili kanunda belirlenen 5 milyon TL alt limit tutarı geçerli olmayabilir. İstisnai uygulamalar ya da alt limit değişkenleri için firmaların yer aldığı sektör ve tür tanımlaması baz alınır. 

e-Faturaya Geçiş Zorunluluğu Nedir?  

e-Belge zorunluluğu kapsamında yer alan e-Faturaya geçiş, 2020 ve 2021 yıllarında güncel limitin üstündeki hasılat tutarları için geçerliydi. Ancak 22 Ocak 2022 tarihli GİB düzenlemesi sonrasında e-Fatura zorunluluğu limitlerinde düşüşe gidilerek toplam hasılatı 3 milyon TL’yi aşanlar için e-Fatura kullanımı mecburi hale getirildi. 

Bu düzenlemeden önceki yıllarda toplam hasılat tutarı 4 milyon TL’yi aşan firmalar için e-Fatura kesmek zorunluydu. Limitlerin düşürülmesi ile birlikte e-Fatura kesmesi zorunlu olan işletme sayısı artmış oldu. 

2022 e-Fatura Geçiş Şartları Nelerdir?  

e-Fatura geçiş şartları için yapılan düzenlemeler arasında firmalar için en önemli değişiklik ciro bazlı değişikliklerdir. 2020 yılına kadar olan dönemlerde toplam ciro hacmi 10 milyon TL olan firmaların e-Fatura kullanması zorunluydu. Ancak 2021 yılında bu tutar 5 milyon TL’ye düşürüldü. 

Son olarak 2022 yılı için yapılan düzenlemeler sonucu, ciro alt limiti 3 milyon TL’ye geriledi. Bu durum e-Faturaya geçişte çok geniş bir kapsam anlamına gelir. Dolayısıyla firma yöneticileri için e-Belge geçiş şartları önem kazanmıştır.  

e-Faturaya geçmek için öncelikle brüt satış hasılatının ilgili yönetmeliklerde belirlenen limitlere ulaşması gerekir. Ardından GİB tarafından tanınan e-Fatura kullanım hakkı başvuruları tamamlanmalı ve entegrasyon hizmetleri aracılığıyla e-Fatura kaydı yapılmalıdır. 

Müşavirlik işlemleri tamamlanan ve başvurusu kabul edilen işletmeler arasında günlük satış sebebiyle aynı mesai diliminde 5 bin TL’yi aşan her satış için e-Fatura düzenlenmesi gerekir. 

e-Fatura Arşiv Geçiş Sürecindeki Değişiklikler  

e-Fatura geçiş işlemleri uzun yıllardır GİB tarafından değişiklikleri sürdürülen bir uygulamadır. Neredeyse her yıl uygulama şartlarına ilişkin çeşitli limit değişiklikleri ya da başvuru şartı farklılıkları oluşmaktadır. Bu bağlamda güncel e-Fatura arşiv geçişinde yaşanan yeni değişimler söz konusudur.  

e-Fatura arşiv geçiş sürecindeki dikkat çekici değişiklik “aracılar” ibaresinin değişimidir. Yönetmelikte yer alan “aracılar” ifadesi “aracıları ile kendilerine veya aracı hizmet sağlayıcılarına ait internet ortamında satış yapan ve hesap dönemi brüt tutarları 1 milyon Türk Lirasını aşanlar” olarak değiştirilmiştir. 

Bu değişikliğin temel işlevi e-ticaret mensuplarının e-Fatura geçiş sürecine dahil edilmesidir. Dolayısıyla yönetmeliğin ilgili bölümlerinde e-ticaret mensupları için tanımlanan limitlere ulaşılmışsa, söz konusu firmalar e-Arşiv geçiş sürecini başlatmakla yükümlüdür. 

e-Fatura ve e-Arşiv Fatura Kimlere Zorunlu?  

e-Belge zorunluluğu kapsamında yer alan e-Fatura ve e-Arşiv geçiş süreci; belirli sektör temsilcileri ve şirket türleri için geçerli uygulamalardan biridir. Bu bağlamda ihracat firmaları, demir-çelik veya bu ham maddeye ilişkin eşya imalatı yapan firmalar, sermaye şirketleri arasında GİB e-Belge yönetmeliğinde sıralanan firma türleri ile e-Defter uygulamasına dahil edilmeyen şirketler, e-Fatura ve e-Arşiv fatura kapsamında yer alır.  

2022 e-Fatura Geçiş Süresi Nedir?  

2022 yılı için GİB düzenlemeleriyle birlikte e-Belge geçişi zorunlu olan firmaların, belirlenen tarihlerde işlemlerini tamamlaması gerekir. 2021 yılında belirtilen e-Belge zorunluluğuna ait alt hasılat limitlerine ulaşmayan firmalar için geçiş süresi 1 Temmuz 2022 olarak belirlendi. 

Brüt satış hasılatlarını aşmayan firmaların e-Defter uygulamasına zorunlu geçişi için gereken son işlem tarihi henüz açıklanmadı. Ancak yakın zamanda açıklanacak olan bu tarihe uygun şekilde; e-Fatura limitlerine ulaşmayan firmalar için e-Defter geçiş işlemi yapılmalıdır. 

2023 e-Defter Geçiş Zorunluluğu  

e-Arşiv zorunluluğu getirilen firmalar ve e-ticaret mükellefleri; 2020-2021 dönemlerine ait hasılatlarının 1 milyon TL’yi aşması halinde e-Faturaya geçmekle yükümlüdür. e-Defter kayıtlarını da oluşturmak için bu firmalara tanınan süre 2023 yılına kadar uzatılmıştır. 

Sonuç olarak sorumlu firmalar 1 Ocak 2023 tarihine dek e-Defter geçiş işlemlerini tamamlamak zorundadır. Ayrıca 2022 yılında hesap dönemlerine ait hasılat tutarları toplamda 500 bin lirayı geçen mükelleflerin 1 Ocak 2024 tarihine kadar e-Defter kaydı yaptırması gerekir. 

e-Fatura Nedir?  

“e-Fatura nedir?” sorusu tüm ticari işletme sahipleri ve girişimciler için önemli sorulardan biridir. Çünkü işletme faaliyetlerinin dijital ortamda takibi ve tasdiki her geçen gün devlet kanallarıyla teşvik edilmektedir. Hatta bazı uygulamalar, işletmeler için zorunlu tutulur. 

e-Fatura; faturalama faaliyetlerinin dijital ortam araçlarıyla yapılmasını, fatura kesme işlemleri için elektronik fatura düzenlenmesini ifade eder. Fiziki fatura ve e-Fatura arasında herhangi bir işlev ayrımı bulunmaz. Her iki belge de hukuki zeminde resmi kabul edilir ve ticari faaliyetin konusudur. 

e-Fatura düzenlemeleri Vergi Usul Kanununda yapılan değişikliklerle gündeme gelmiştir. Bu bağlamda e-Fatura takibi ve denetimi görevi Gelir İdaresi Başkanlığına verilmiştir. 5 Mart 2010 tarihinden günümüze kadar tüm e-Fatura işlemleri için takip ve denetleme işlemleri GİB tarafından yürütülür. 

e-Fatura; tüm ticari kazanç mensuplarının faturalama işlemlerini dijital ortama taşımasını sağlarken, devlet denetim mekanizmaları için işlevsel bir ortam yaratılması amacıyla kullanılır. 

e-Faturaya Geçiş Nasıl Yapılır? 

e-Arşiv geçiş şartları ve e-Fatura geçiş süreci mükellefler için önemli konular arasında yer alır. e-Faturaya geçiş yapmak isteyen mükellefler için pek çok başvuru ve uygulama kanalı bulunur. Bunlar arasında GİB portal kullanımı ile e-Fatura geçişi yapmak en fazla tercih edilen kanaldır. Ancak entegrasyon kanalları ve özel entegratör kullanımıyla e-Faturaya geçiş yapmanın, mükellefe sağladığı özel avantajlar bulunur. 

e-Fatura geçişi için firmalar tarafından kurum başvuruları yapılmalıdır. İlk olarak Kamu Sertifikasyon Merkezi başvuru şartları yerine getirilir ve başvuru yapılır. Ardından mali mühür beyanı yapılarak ya da şahıs firmaları tarafından e-İmza sunularak süreç tamamlanır. Başvuru şartlarına uygun olan ve mali mühür – e-İmza beyanını tamamlayan firmalar, e-Fatura geçişi için değerlendirmeye alınır. Engel teşkil eden durumlar olmaması halinde kurum tarafından e-Fatura tanımlaması onaylanır. 

Özel entegratörler ve yönetim platformları yalnızca e-Faturaya geçiş sürecini kısa sürede gerçekleştirmekle kalmaz aynı zamanda hizmet içeriğinde yer alan pek çok takip, kayıt ve beyan programı sayesinde, işletmenin tüm cari hesabı için işlem yapmak mümkün olur. Bu sebeple e-Faturaya geçiş sürecinde özel entegratör kullanımı ve platform hizmetlerinden yararlanmak, işletmeler için hem iş yükünden hem de zamandan tasarruf avantajına sahiptir. 

e-Arşiv Fatura Nedir?  

Görsel nitelik ve nicel değerler açısından çok benzerlik gösteren iki elektronik fatura türü bulunur. İlki e-Fatura, ikincisi e-Arşiv faturadır. “e-Arşiv nedir ve kapsamı nelerdir?” soruları, iki fatura türünün birbiriyle karıştırılmaması açısından önem taşır. 

e-Arşiv faturalar, e-Fatura kullanıcısı olmayan müşterilere yapılan satışlar için kesilir. Son tüketici, e-Fatura kullanmayan firma ve sair e-Fatura kapsamı dışındaki unsurlarla yapılan alışverişler e-Arşiv faturayla belgelenir. Yapılan düzenlemeler sonrasında firmaların e-Arşiv geçiş şartları kapsamında başvuru yaparak, e-Belge kullanımı sağlaması mümkündür. 

e-Arşive Geçiş Nasıl Yapılır?  

e-Arşiv geçiş süreci ve başvuru şartları, konuya ilişkin yönetmeliklerle belirlenmiştir. Bu bağlamda, e-Arşiv fatura kullanımı zorunlu olan işletmelerin, tanımlanan süre içinde e-Arşive geçiş yapması gerekir. 

e-Arşive geçiş için GİB portal hizmeti kullanılabilir. Ancak nitelikli hizmet ve özel kullanım avantajları için en sağlıklı geçiş yolu özel entegratörlerdir. Entegrasyon hizmetlerinden yararlanarak e-Belge geçişi yapmak mümkündür. 

e-Fatura ve e-Arşiv Faturaya Geçmemenin Cezası Nedir? 

e-Fatura ve e-Arşiv fatura kullanma zorunluluğu olan firmaların, kendilerine tanınan süre içinde başvuru yaparak e-Belgeye geçiş yapması gerekir. Aksi takdirde bu firmalarla ilgili cezai işlem başlatılır. Cezai işlemler “özel usulsüzlük” kapsamında değerlendirilir.

Yani e-Fatura ve e-Arşiv fatura zorunluluğu olduğu halde işlemlerini yapmayan ve e-Belge düzenlemeyen firmalar, yönetmelikte belirlenen tutarlar dahilinde para cezasına çarptırılır.  

Güncel e-Fatura Tebliği Detayları  

Güncel e-Fatura tebliği ile 2022 yılı için e-Faturaya geçiş ve e-Arşiv kullanımına ilişkin şartlar belirlenmiştir. Ayrıca tebliğ ile geçiş zorunluluğu için tayin edilen hasılat limitleri düşürülmüştür. 

Sonuç olarak yönetmelik çerçevesinde e-Belge kullanımında zorunluluk kapsamına alınan firmaların hesap dönemi limitlerini aşmaları durumunda 1 Temmuz 2022 tarihine kadar e-Fatura kullanmaya başlamaları gerekir. 

Yönetmelik değişiklikleriyle e-Fatura geçiş sürecinde farklılaşan şartlardan biri de gayrimenkul – motorlu taşıt, imal ve kiralama işletmelerinin hasılat tutarlarındaki limittir. Bu kapsamda söz konusu sektörlerde faaliyet gösteren firmaların ya da bu firmalara e-ticaret kapsamında aracılık eden şirketlerin; dönem brüt hasılatı 2022 yılı için tayin edilen tutarları aşarsa, tüm belgelemeler için e-Arşiv geçişi zorunlu hale gelmiştir. e-Belge geçiş şartları yalnızca hasılat limitleriyle değil, firmaların sektörde üretici veya tedarikçi konumda yer almasıyla da ilgilidir. 

e-Belge ve e-Defter Geçiş Şartları Tablosu  

Tüm Mükellefler İçin e-Fatura ve e-Deftere Geçiş Tarihleri

İnternet Ortamında Mal ve Hizmet Satışı Yapanlar İçin e-Fatura ve e-Deftere Geçiş Tarihleri

Gayrimenkul, Motorlu Taşıt Alım-Satım, İnşa, İmal veya Kiralama İşi Yapanlar İçin e-Fatura ve e-Deftere Geçiş Tarihleri

Kültür ve Turizm Bakanlığı veya Belediye Ruhsatlı Oteller İçin e-Fatura ve e-Deftere Geçiş Tarihleri

e-Fatura Mükellefi Nasıl Sorgulanır?  

e-Fatura kullanan şirketler için fatura kesilecek şirketin de e-Fatura kullanıcısı olması önem taşır. Bu sebeple söz konusu şirket için e-Fatura mükellef sorgulaması yapmaları gerekebilir. 

e-Fatura mükellefi sorgulama işlemleri için GİB portalda bulunan “e-Fatura” menüsü kullanılır. Menüde yer alan “kayıtlı kullanıcılar” listesine tıklanır ve sorgulama ekranına fatura kesilmek istenen şirketin bilgileri girilir. Bilgi girişinin ardından “sorgula” butonu tıklanır ve firmanın e-Fatura kullanıcısı olup olmadığı öğrenilebilir. 

Hangi Sektörler e-Faturaya Geçmeli? 

e-Faturaya geçiş zorunluluğu bulunan firmalar ve sektörler GİB yönetmelikleri ve ilgili yasa düzenlemeleri aracılığıyla belirlenir. Son düzenlemelerin ardından neredeyse tüm sektörler ve 3 milyon TL hesap dönemi hasılatını aşan işletmeler için zorunluluk getirilmiştir. 

Norma ile İşinizi Dijitalde Yönetmenin Avantajını Yakalayın!

e-Dönüşüm hareketlerinin hemen her sektörde artarak sürmesi, devlet denetim ve takip mekanizmaları için de e-Dönüşümü gerekli kıldı. Bu durum işletme yönetimi faaliyetleri için de pek çok açıdan tasarrufu desteklemiş durumda.  

İş yükü ve vakit yönetimi açısından avantaj sağlayan e-Belge kullanımı firma yönetim faaliyetlerinin ihtiyaç duyduğu pratiklik için en önemli araçlardan biri haline geldi. Norma ile şirketiniz için gerekli tüm e-Dönüşüm ve e-Belge geçiş işlemlerini kısa sürede gerçekleştirmek mümkün! Tek platform üzerinden tüm mali yönetim takibi ve e-Belge işlemleri için Norma’ya geçin, yönetimde dijitalin avantajlarını keşfedin!