Lehtar Nedir? Lehtar Ne Anlama Gelir?

Hukuken lehtar, ödeme emri olan evraklar üzerindeki alıcı kişi veya kurumu temsil eder. Çek, senet, bono, poliçe ve benzeri emir evraklarında, düzenleyicinin evrakın tahsili için atadığı kişi lehtardır.

Bankacılık alanında bono, poliçe ve çek kullanımları için lehtar kavramı da aynı işlevleri temsil eder. Teminat mektuplarında ise talepte bulunan veya kredi açılan taraf lehtar kavramıyla ifade edilir. 

Lehtar Nedir? 

Lehtar kelimesinin anlamı; ödeme emrine muhatap kişidir. Düzenlenen ödeme emri evraklarında, düzenleyici tarafların, meblağın alıcısı olarak atadığı kişi veya kurumlar için lehtar kavramı kullanılır.

“Lehtar kimdir?” sorusunun yanıtı ise evraklarda ödeme için belirtilen gerçek veya tüzel kişiliktir. Çek, senet, bono veya poliçe emriyle yapılan ödemelerde, evrakın bozdurulması için lehtar atanır.

Poliçe veya çek için kanuni bir sınır koyulmamışsa, birden fazla lehtar aynı evrak için atanabilir. Yani bir çek veya poliçeyi düzenleyen keşideci, aynı meblağ ve evrak için lehtar olarak gerçek ya da tüzel kişileri atayabilir. Bu durumda banka işlemleri sırasında atanan lehtarların hepsinin bulunması gerekir. Birden fazla lehtar atanan evrak için sigorta ettiren taraflar pay hakkında bankaya bilgilendirme sunmalıdır.

Sigorta poliçeleri için lehtar zorunluluğu yoktur. Ancak düzenlenme sonrasında da olsa sigorta poliçeleri için lehtar ataması yapılabilir.

Çek ve senetler için lehtar belirtilmesi zorunludur. Bankaların hangi lehtar için ödeme yapacağını bilmesi açısından, lehtar kısmına mutlaka muhatap bilgileri yazılmalıdır. Eğer spesifik bir lehtar bulunmuyorsa, düzenlenen evrak “hamiline” ifadesiyle genel lehtar atamasına tabi tutulur. Böylece evrakı fiziken bulunduran herkes meblağın tahsilini yapabilir. 

Çek Nedir? 

Çek, yazılı emir şeklinde kullanılan bir ödeme aracıdır. Ödeme aktarımlarının yapılması için hesap sahibi tarafından lehtar adına düzenlenir. Bu evraklar, ödemelerde alışveriş bedeli olarak kabul edilebilir.

Çek hesabı açan ve çek koçanı alan her keşideci, lehtar adına veya hamiline çek düzenleyerek ödeme emri verebilir. Çek düzenlemenin fiziki kurallarına uygun olmayan veya fiziken herhangi bir hasar almış evraklar banka tarafından kabul edilmez. Bu sebeple keşideci ve lehtar, evrakın fiziken sağlam ve düzenleme kaidelerine uygun olmasına dikkat etmelidir.  

Çekin Özellikleri  

“Keşideci ne demek veya çekte lehtar kimdir?” gibi soruları soranlar için çekin özellikleri de önem taşır. Çünkü bu kıymetli evraklar, bankalar tarafından para yerine kabul edilir ve tahsilatı yapılabilir.

Bir çekte bulunması gereken özelliklerin başında, çek üzerindeki kavramların eksiksizliği gelir. Bu bağlamda bir çekte yer alması gereken kavramlar şu şekilde sıralanabilir: 
    • Keşideci 
    • Muhatap 
    • Hamil 
    • Lehtar 
    • Ciranta 
    • Avalist

Çek evrakında bulunan bilgilerin eksiksiz şekilde doldurulması şarttır. Ardından düzenleyici taraflar, ıslak imza ve mühür ile çeki onaylar ve lehtara iletir.

“Lehtar kime denir ve kimler lehtar olabilir?” konusuna hâkim olan düzenleyiciler, kurala uygun şekilde lehtar belirtir. Daha sonra ilgili lehtar çeki alır ve vadesi geldiğinde bankada bozdurarak tahsilatını yapabilir. Çek vadesi hesaplama sırasında da lehtar çekte yer alan fiziki kayıtları baz almalıdır. 

Çekin Tarafları  

Çek düzenlenirken temelde 3 taraf bulunur. Bunlardan ilki “lehtar kimdir?” sorusunun yanıtı olan alıcıdır. İkincisi çekin düzenleyicisi olan keşideci ve son olarak muhatap banka şubesidir. Bu tarafların tam bilgileri ve doğru yerleşimi fiziki olarak çekte yer almalıdır.

Çekte aynı zamanda ciranta, hamil ve avalist bilgileri de yer alabilir. Bu kavramların ortaya çıkışı, çekin düzenleniş şekliyle ilgili değişiklik gösterebilir. 

Keşideci 

“Keşideci ne demek?” sorusu, çek veya senet gibi kıymetli evrak kullanan herkes için önem taşır. 
Keşideci; çek, senet, bono ve poliçe gibi kıymetli evrakların düzenleyicisidir. Bu kişi ve kurumlar, ilgili çek hesabından tahsil yapılması için lehtara yetki tanır. Söz konusu yetkinin meblağ sınırı ve tarihi çek evrakıyla belirlenir. Evrakta keşideci ve tarafların bilgisi eksiksiz olarak bulunur.  

Muhatap  

Kıymetli evraklar için muhatap kısmında, ödemenin yapılması emredilen banka bilgileri bulunur. Hangi banka üzerinden, hangi hesapla ve hangi şubeden ödeme yapılması gerektiği, evraktaki muhatap bölümünde belirtilir. Böylece çekin bozdurulması sırasında, bankacılık faaliyetleri ve takip kayıtları için bu bilgiler kullanılabilir. 

Ciranta 

Evrakların aktarılması anlamına gelen ciranta işlemi, bir ödeme için farklı bir alacak evrakının kullanılması demektir. Yani bir senette lehtar olan kişi veya kurum, farklı bir borç ilişkisi için elindeki evrakı aktarabilir. Böylece alacağı meblağ ile borcunu ödeyebilir. Ciranta da bu evraklarda yapılan aktarma işlemi sırasında yeniden imzalama için kullanılan bir kavramdır.  

Hamil (Lehtar)  

Çek, lehtar kavramının temel unsurlardan biri olduğu kıymetli evraklardandır. Lehtar kavramı ise ödeme evrakına konu olan meblağın sahibi, yani alıcısını ifade eder. Düzenleyici taraflar, evrakta yer alan ödeme emrinin kim için verildiğini belirtmek adına lehtar bölümüne alıcının bilgilerini yazar. Bankalar da lehtar kısmında bilgisi bulunan kişi ve kuruluşlara ödeme yapar.  

Avalist 

Avalist, kıymetli evraklarda sorumluluk alan 4. tarafı ifade eder. Bir bono veya senet için ödeme taahhüdü verilmesi adına avalist kullanılabilir. Ödeme emrinin yerine getirilememesi halinde, ilgili evrakta aval eden kişi veya kurumlar, çek ya da senetin ödemesini yapmakla yükümlü kabul edilir. 

İşletmenizin Finansal İşlemlerini Tek Ekrandan Yönetin 

İşlerinizi büyütürken finansal yönetime dair iş yükünüzü azaltmak artık çok kolay! Norma ile işletmenizin ihtiyaç duyduğu tüm finansal işlemleri tek platformdan yönetebilirsiniz.

Norma; ön muhasebeden kurumsal hesap yönetimine kadar tüm işlemlerinizi entegre şekilde tek ekrandan yönetmenizi sağlar. Böylece her işlem için ayrı ayrı zaman ve alan ayırmaya gerek kalmadan, firmanızın ihtiyacı olan tüm yönetim araçlarına tek platformda erişebilirsiniz.