Stopajsız Serbest Meslek Makbuzu Nasıl Kesilir?

Serbest Meslek Nedir? 

Sermaye girişimciliğinden farklı olarak, kişisel mesai metoduyla icra edilen; ilmi ve mesleki donanım, deneyim ve statüyle ortaya çıkarılan işlerin merkezi iş yönetimi olmadan yapılmasına serbest meslek adı verilir.

Serbest meslek mensupları, mesleki icraat ve hizmetleri veya üretimleri için herhangi bir işverene bağlı kalmadan ancak düzenli bir sistemle ticari faaliyet döngüsü yaratırlar. Bu döngüde bazı iş projelendirmeleri müşteriden talep ve karşılığında arz şeklinde olur. Bazıları ise serbest meslek mensubunun müşteriye arzı için önceden ulaşması ve ikna yöntemiyle talep oluşturması olarak gerçekleşir.   

Kimler Serbest Meslek Erbabıdır?  

Stopajsız serbest meslek makbuzu kesme ve meslek icraatı yapan kapsamda yer almak için hangi mesleklerin bu gruba dahil olacağını bilmek gerekir. Kendi işinde ve menkul olarak sorumlu kılınmış kişiler, resmi ya da yarı resmi statüde yer almayan kurum işleri haricindeki tüm meslekler için “serbest meslek” kapsamı uygundur. Söz konusu mesleklerin dışındaki mesleklerin tümünü serbest meslek kabul etmek mümkündür. 

Serbest Meslek Makbuzu Nedir?  

Özellikle mesleğini bireysel veya seyyar biçimde icra eden kazanç sahiplerinin merak konusu, “serbest meslek makbuzu nedir?” olmaktadır. Meslek icracılarının, ücret mukabilinde hizmet vermesi sonucu oluşturdukları belge serbest meslek makbuzudur.

Mesai odaklı gelişen ve uygulanan, kazancı serbest meslek kapsamında yer alan mesleğini kendi namına yerine getiren bir işletme tarafından tahsilatın belgelendirilmesi gerekir. Bu belgelendirilme serbest meslek makbuzu ile yapılır.

Serbest meslek sahiplerinin bir işletmeye bağlı olarak çalıştığı durumlarda ücret kazancı elde etmesi gerekir. Eğer söz konusu hizmetin bedeli de meslek sahibi tarafından tahsil ediliyorsa, belge olarak serbest meslek makbuzu kullanılır. 

Serbest Meslek Makbuzu Neden Kesilir? 

Makbuzlar serbest meslek erbapları tarafından, hizmet sunumu karşılığı veya peşin ödemeler için hizmetten evvel alıcıya teslim edilir. Ticari çalışmaların kazancını tahsil eden kişilerin, sahip oldukları meslek aracılığıyla para kazanması ve bu durumun kayıt altına alınması gerekir. Bu bağlamda makbuz kesimi, alan hizmeti veya işçilik sonrası kayıt evrakı niteliği taşır. Serbest meslek makbuzları kıymetli evraklar kategorisinde yer alır ve iki nüsha şeklinde düzenlenir. 

Stopajsız Serbest Meslek Makbuzu Kesilebilir Mi? 

Stopajsız serbest meslek makbuzu, serbest meslek erbaplarının belge düzenlerken konu edindiği alıcılarla ilişkilidir. Müşterilerinin mükellefiyet durumu serbest meslek icrası sonrasında yapılan belgenin kategorisi açısından önem taşır. Çünkü vergi mükellefiyeti olan alıcılar için düzenlenmiş serbest meslek makbuzu ile olmayanlar için düzenlenenlerin vergilendirme ayrımı bulunur. 

Stopajsız Serbest Meslek Makbuzu Nasıl Kesilir? 

Stopajsız makbuz kesme işlemleri için temel uygulama ayrımı mükellefiyet bağıyla ilişkilendirilir. Meslek erbaplarının müşterileri, gelir vergisi mükellefi olduğunda makbuzun vergilendirme usulleri değişir. 
Vergi mükellefiyeti, gelir vergisine dayanan müşteriler için e-SMM düzenlenirken stopajlı işlem yapılır. Eğer makbuz kesilen müşteri gelir vergisi mükellefi değilse, stopajsız olarak yalnızca KDV’li şekilde serbest meslek makbuzu düzenlenebilir. 

Serbest Meslek Makbuzunda Stopajı Kim Öder? 

Serbest meslek makbuzları hem KDV hem de stopaj ödemelerinin yapıldığı kıymetli evrak grubunda yer alır. Ancak stopaj ödemeleriyle ilgili uygulamalar için takip edilmesi gereken özel aşamalar bulunur.

Öncelikle stopaj ödemeleri SMM tarafından yapılmaz. Bu ödemeler için yükümlü taraf makbuzun kesildiği taraftır. Sonrasında brüt tutar üzerinden belirlenen stopaj oranı kadar tutar hesabı yapılır ve %18 KDV de makbuz tutarına eklenir. SMM namına bağlı olunan vergi dairesine ödenme işlemi gerçekleştirilir. KDV ödemelerini de yine bağlı oldukları vergi dairesine SMM ödemektedir.

Serbest meslek makbuzu stopaj hesabında temel kaide müşterinin mükellefiyet kategorisine bakmaktır. Bu istisnai durumun muhatabı kimdir ve e-SMM nedir, soruları aslında birbiriyle ilişkilidir. Çünkü mükellefiyet sahibi müşteriler için bile stopajsız makbuz düzenleyen meslek grubu SMM’dir. Eğer SMM’nin müşterisi gelir vergisi mükellefi değilse stopajsız olarak yalnızca KDV tutarının bulunduğu makbuz düzenlenebilir. Basit usule göre vergilendirmesi yapılan mükellefler için e-SMM uygulamalarında stopaj hesabı yapılmaz.   

Serbest Meslek Makbuzunda KDV de Bulunur Mu? 

Serbest meslek makbuzu düzenlemeleri sırasında uygulanan vergilendirmelerden biri de KDV’dir Stopaj içeren veya stopajsız meslek makbuzlarında brüt tutar değerleri vergi hesaplarının yapılması için referans alınmaktadır. Vergilendirme tutarları hesaplandıktan sonra brüt toplamından çıkarılır ve net kazanca dönüştürülür. Stopajlı ve stopajsız serbest meslek makbuzlarının kayıt defterindeki KDV ve stopaj kalemlerine ayrı sütunlar üzerinden kayıt yapılır. Tüm hesaplamalar esnasında mevcut yılın vergi oranları baz alınmalıdır. 

Norma ile e-Dönüşüm Kolaylığı

İşletmeniz için gerekli tüm mali yönetim ve cari takım kalemleri, kendi içinde farklı kategorilere ve ayrıntılara sahiptir. Bu ayrıntıların pek çoğu karmaşık tablolama, kayıt sütunları ve formlarda toplanır. İşletme yöneticileri için sürecin zorluğunu pekiştiren bu durum dijital platform desteğine geçerek ortadan kaldırılabilir. Çünkü artık e-Dönüşüm kapsamında geliştirilen e-Belge formları; işletme kayıtlarının açık, anlaşılır, hızlı ve güvenilir şekilde tutulmasını sağlar. Böylece kayıt ve takip süreçleri hem oluşumda hem de kontrol sırasında kullanım kolaylığına hizmet eder.

Norma, işletmenizin ihtiyacı olan tüm mali denetim ve cari takip ihtiyaçları dahil olmak üzere dijital platform desteğinden eksiksiz şekilde faydalanmanızı sağlar. Böylece bankacılık, finans, muhasebe, cari takip ve mali kayıt gibi en kritik işlemleriniz için en güvenilir dijital platform desteğini Norma ile bulabilirsiniz. Siz de güvenilir hizmet ve nitelikli takip yöntemleriyle mali işlemler için Norma’yı seçin!