Tahakkuk Nedir? Vergi Tahakkuku Nasıl Oluşturulur?

Vergi tahakkuku durumlarında ilgili kişilere tarih ve tebliğ edilen vergi borçları gönderilir. Kişilere gönderilen bu iletiye tahakkuk fişi adı verilir. Tahakkuk fişi kişilere ilgili vergi miktarının son ödeme tarihinin ne zaman olduğunu ve ilgili borcun miktarını belirtir. 

Vergi tahakkukunun oluşturulması için kişilerin bireysel ya da mali müşavirleri aracılığıyla kayıtlı oldukları vergi dairelerine başvurmaları gerekir. Vergi mükellefinin beyanlarının incelenmesinin ardından vergi tahakkuku oluşturulmuş olur.

Tahakkuk Nedir?

Genellikle bir muhasebe terimi olarak kullanılan tahakkuk, gerçekleştirme ya da gerçekleşme anlamına gelir. Bir borcun, yapılması gereken bir ödemenin ya da bir alacağın resmî belgelere dayalı olarak ödeneceğinin kesinleşmesi tahakkuk olarak adlandırılır. Bu durumda ilgili borcun tahsil edilebilir ya da ödenebilir olduğu kesinleşmiş olur. 

Türkiye Cumhuriyeti devleti içerisinde yaşayan tüm vatandaşların vergi ödeme zorunlulukları bulunur. “Vergi levhası nedir, nasıl alınır?” sorusu da burada ortaya çıkar. Vergi levhası, işletmelerin gelir ve gider kayıtlarının tutulmasını ve bu tür bilgilerin Maliye Bakanlığı’na bildirilmesini sağlayan bir belge türüdür. 

Kişilerin çalıştıkları kurumlar, gelirleri, üzerlerine kayıtlı olan mallar ve işletmeleri doğrultusunda çeşitli vergi borçları ortaya çıkabilir. Bu vergi borçlarının ilgili kişiler tarafından takip edilmesi ve düzenli bir şekilde ödenmesi yasal bir zorunluluktur. 

Vergi borçlarının tam olarak ortaya çıkabilmesi için kişilerin vergi dairelerine gelir ve mal mülk beyanlarını eksiksiz bir şekilde iletmeleri gerekir. Bu aşamanın ardından kişilerin ödemesi gereken vergi borçları belirlenir. 

Tahakkuk Fişi Nedir?

“Tahakkuk nedir?” sorusunun ardından tahakkuk fişinin ne olduğu sorulmalıdır. Kişiler kendilerine tebliğ edilen vergi borçlarına ya da ödeme tarihlerine çeşitli gerekçeler ile itirazda bulunabilirler. Bu itirazlar sonucunda ilgili borç ve tarihler düzenlenebilir ya da kişiler haksız bulunabilir. 

Kişilerin tebliğ edilen vergi borçlarına herhangi bir itirazda bulunmadığı durumlarda vergi borcunun, son ödeme tarihinin ve çeşitli bilgilerin yer aldığı bazı belgeler kişilere iletilir. Bu bilgilerin iletilmesini sağlayan belgelere “tahakkuk fişi” adı verilir. 

Başka bir şekilde söylenecek olursa tahakkuk fişi, kişilerin ödemeleri gereken vergi harcını vergi mükelleflerine bildiren yazılı belgenin ismidir. Tahakkuk fişi eline ulaşan kişiler belge üzerinde yer alan bilgiler ışığında ödemeleri gereken borç miktarını öğrenebilir ve son ödeme tarihini geciktirmeden borçlarını ödeyebilirler.

Vergi Tahakkuk Fişi Ne İşe Yarar?

Tahakkuk fişi ilgili kişilere iki şekilde iletilebilir: İlk olarak kişiler vergilerini öğrenirler ve ödeyecekleri vergi miktarına herhangi bir itirazda bulunmazlarsa vergi borçlarını belirtilen tarihte ödemeyi kabul etmiş olurlar. Vergi tahakkuk fişi bu durumda vergi borcunu ödemeyi kabul eden kişilere iletilir ve bu belge yardımıyla kişiler borçlarını öderler. 

Vergi tahakkuk fişi ikinci olarak vergi borçlarını ödemeyi geciktirmiş kişilere gönderilir. Vergi borcu bulunan mükellefin ödeme yapma zamanı geldiğinde bir vergi tahakkuk fişi hazırlanır ve bu fiş kişiye gönderilir. 

Gönderilen belge üzerinde yer alan borç miktarının belirtilmiş olan tarihte ödenmemesi durumunda ilgili kişiye banka hesap blokesi ve haciz gibi cezai işlemler uygulanabilir. Dolayısıyla vergi borçlarının düzenli olarak takip edilmesi ve vergi tahakkuk fişi üzerinde yer alan bilgilerin dikkatle incelenmesi gerekir.

Tahakkuk Fişi Nasıl Alınır?

“Vergi tahakkuku nedir?” sorusunun cevaplanmasının ardından vergi tahakkuk fişinin nasıl alınması gerektiği dile getirilmelidir. 

Vergi tahakkuk fişinin alınabilmesi için öncelikle kişilerin gelirlerini ilgili kurumlara beyan etmeleri gerekir. İlgili vergiler, kişinin gelirleri üzerinden hesaplanır. Bu işlemin yerine getirilmesinin ardından beyan edilen gelirler kontrol edilir. 

Vergilerin hesaplanması aşaması vergi değerlendirme süreci olarak isimlendirilir. Bu aşamanın ardından vergi tahakkuku aşaması gelir. Vergi tahakkuku, vergi borcunun kanunlar ve yasalar aracılığıyla belirlenen oranlar üzerinden hesaplanarak kesinleştirilmesi anlamına gelir. 

Vergi tahakkukunun kesinleşmesi ile birlikte mükellefler, bireysel olarak ya da mali müşavirleri aracılığıyla kayıtlı oldukları vergi dairesine başvurarak tahakkuk fişlerini isteyebilirler. Başvuru esnasında kişilerin beyannamelerini ilgili vergi dairelerine sunmaları gerekir. Beyannamelerin incelenmesinin ardından mükellefler ikinci kez vergi dairesine beyan ettikleri gelirleri onaylamış olurlar.

Tahakkuk Fişi İçerisinde Bulunan Bilgiler Nelerdir?

Gelir tahakkukları ya da kısaca tahakkuk işlemlerinin gerçekleştirilebilmesi için ilgili tahakkuk fişlerinin vergi mükelleflerine iletilmesi gerekir. Ellerine geçen tahakkuk fişi üzerinde yer alan bilgileri inceleyen mükellefler, kendileri için uygun ödeme zamanını ayarlayabilir ve ekonomilerini bu yönde şekillendirebilirler. 

Tahakkuk fişi içerisinde bulunan bilgiler şu şekilde sıralanır:

• Veriliş tarihi
• Vergi türü
• Sıra numarası 
• Vergi iade tarihi
• Vergi mükellefinin adı ve soyadı
• Beyanname vergilendirme dönemi
• Vergi iade türü
• Vergi hesabı, tutarı ve matrahı
• İtiraz ya da vergi mahkemesine dava açılması ya da borçların düzenlenmesi hakkında kısa bilgi

Bu bilgiler sayesinde kişiler vergi borçları hakkında detaylı bilgiye erişebilir ve herhangi bir hukuksal ya da cezai bir sorunla karşılaşmadan ödemelerini gerçekleştirebilirler.

KDV Tahakkuk Kaydı Nedir?

“Katma değer vergisi nedir, nasıl hesaplanır?” sorusunun cevabı hemen her işletmeyi yakından ilgilendirir. Herhangi bir mal ya da bir hizmet alan kişinin bu malı ya da hizmeti veren şahıs ya da işletmeye ödediği vergi KDV olarak adlandırılır. Malı ya da hizmeti temin eden bu şahıs ve işletmeler de mal ya da hizmeti satın alan kişiler gibi devlete KDV ödemek durumundadır. 

Vergi tahakkukunun KDV özelindeki türü KDV tahakkuk kaydı olarak isimlendirilir. KDV tahakkuku da tıpkı vergi tahakkuku gibi ilgili vergi miktarının ödenmesinin kesinleşmesi anlamına gelir. 

KDV tahakkuk kaydının yer aldığı fişe KDV tahakkuk fişi denir. Bu belge iki nüsha olarak düzenlenir ve bu nüshaların biri vergi mükellefinde, bir diğeri ise vergi mükellefinin kayıtlı olduğu vergi dairesinde bulunur. 

KDV tahakkuk fişleri de vergi tahakkuk fişleri gibi vergi borcu bulunan vergi mükelleflerine gönderilir.

Gider Tahakkukları Nedir? Vergi Tahakkuku Nedir?

Şirket sahiplerinin “gelir vergisi nedir, nasıl hesaplanır?” sorusunun cevabını bilmeleri ve bu doğrultuda gelir ve gider tahakkuku hakkında bilgi sahibi olmaları gerekir. 

Gelir ve gider vergileri kişilerin işletmeleri üzerinden sağladıkları gelir ve giderler üzerinden hesaplanan vergi türleridir. Ticari faaliyet gerçekleştiren şahıs ya da işletmelerin geçici vergi tahakkuk kaydı olduğu gibi gider tahakkukları da ortaya çıkar. 

Gider tahakkukunun oluşabilmesi için işletmenin harcamalarının belirli kriterlere sahip olması gerekir. Bu harcamalar işletmelerin yaptıkları işe devam edebilmeleri için yapmak zorunda oldukları harcamalardır. Gelir üzerinden yapılan keyfi harcamalar gider başlığı altında yer almaz. 

Bu doğrultuda işletmelerin ilgili mali yıl içerisinde gider olarak göstermeleri gereken miktarların muhasebe kayıtları ile belgelenmesi ya da tanınması gider tahakkuku olarak adlandırılır. Gider tahakkukunun yapılabilmesi için ilgili giderin alakalı mali döneme ait olması şarttır. Alakalı mali dönem, mali yıl ve geçici vergi dönemini kapsar.

Vergi Tebliği Nedir?

Gider ve gelir tahakkukları hesabı yapıldıktan sonra ilgili tutar ve son ödeme tarihi gibi bilgilerin vergi mükelleflerine tahakkuk fişleri ile bildirilmesi gerekir. Bu işlem vergi tebliği olarak adlandırılır. 

Başka bir şekilde söylenecek olursa vergilendirmeyi ve ilgili hükümleri içeren hususların, bu konuda yetkili kurumlar tarafından vergi mükelleflerine bildirilmesi işlemine verginin tebliği denir. 

Kişilerin vergi ödemelerinden yasal olarak sorumlu olabilmeleri için ilgili vergi tutarlarının kendilerine tebliğ edilmiş olması gerekir. Vergi tebliğlerinin idari işlem usullerince kişilere tebliğ edilmediği durumlarda vergi ödemelerine kişiler tarafından itiraz edilebilir. Vergi tebligatları ilgili kişi ya da işletmelere posta, ilan ya da memur vasıtasıyla iletilebilir.

Vergi Tahsili Nedir?

Vergi tahakkuku ya da vergi borçlarının ödenmesinin kesinleşmesinin ardından kişi ya da işletmelerin ilgili vergi borçlarını kapatmaları gerekir. 

Vergi tahakkuk fişi üzerinde yer alan bilgiler ışığında kişiler, vergi borçlarını ilgili kurumların fiziki şubelerinden ya da internet üzerinden ödeyebilirler. Vergi borcunun kapatılması işlemi vergi tahsili olarak adlandırılır.

Norma ile Ön Muhasebe İşlerinizi Kolaylaştırın!

Siz de ticari faaliyetlerinize bir an önce resmiyet kazandırmak ve kendi işinizi kurarak hayallerinizi gerçekleştirmek istiyorsanız Norma’nın sunduğu hizmetlerden faydalanabilirsiniz. 

Norma’ya başvurarak ön muhasebe işlemlerinizi kolaylıkla yapabilir, akıllı çözümler ile işletmenizi kolay bir şekilde yönetebilirsiniz. Yalnızca tek platform üzerinden şirketinizin tüm finansal işlemlerini takip edebilir, böylece gelir ve giderlerinizi bir arada görüntüleyebilirsiniz.