Vergi Dairesi Yoklaması Hakkında Bilmeniz Gerekenler

VUK (Vergi Usul Kanunu) ile tebliğ edilen ilgili maddeler kapsamında vergi yoklama işlemleri uygulanarak mükellefiyette gereklilik esasları kontrol edilir. Şirket ve ticari işletmelerin beyana uygun varlıkları ve faaliyetleri vergi dairesi yoklama işlemleri ile kayıt altına alınır. 

Yoklama Nedir?  

Yoklama işlemleri şirket türleri ve faaliyet alanlarına bağlı olarak kategorilere ayrılan ancak temel hedefi ticari mükellefiyette uygunluk analizi yapmak olan denetimlerdir. Bu denetimler vergi daireleri aracılığıyla ve görevli yoklama memuru tarafından yapılır. 

İşletmelerin kuruluş ve kapatma aşamalarında beyana esas bilgi ve belgelerin analizi, doğruluğu ve uygunluğu bu denetimler yoluyla onaylanır. Aynı zamanda mükelleflerin ticari faaliyet alanlarına yönelik değişim başvuruları da yoklama konusu kapsamında yer alır. 

Vergi Dairesi Neden Yoklama Yapar? 

Vergi daireleri tarafından yapılan yoklamaların nedeni; mükelleflerin şirket açma ve kapama işlemlerinde beyan ettiği bilgi ve belgelerin takibi ile faaliyet alanının yasal uygunluğunu onaylamaktır. 

Şahıs şirketi kurma ya da diğer şirket kuruluşlarında yapılan yoklamalar ticari faaliyetin resmi kaydını oluşturmayı amaçlar. Yoklama memurları denetim mekanizmaları tarafından atanan kişiler olabileceği gibi bizzat vergi dairesi müdürleri veya temsilcileri de olabilir. İşlemler için gerekli tarih atamaları mükelleflere bildirilir ve yoklama sırasında istenen evrakların hazır bulunması gerekir. 

Hangi Durumlarda Yoklama Yapılır? 

Limited şirket kuruluş işlemleri, şahıs şirketi açma işlemleri veya şirket türlerinin tümü için kapatma süreçlerinde yoklama yapılır. Vergi daireleri tarafından yürütülen bu yoklamaların esasında açılış veya kapanış için gerekli bilgi, belge ve beyanların doğruluğunu takip etmek yer alır. Bu nedenle yoklamaya esas bilgi ve belgelerin denetimler sırasında mükellefler tarafından sunulması gerekir. 

Vergi Dairesi Yoklama İşlemleri Nasıl Yapılır?  

Limited şirket yoklama veya şahıs şirketi için yoklama yapma gibi farklı türleri olan yoklama uygulamaları; ticari faaliyetin yapılacağı adresle bağlı olunan vergi daireleri tarafından yapılır. Bu yoklamalarda şirket kuruluşu veya kapanışı için sunulan belgeler, bilgiler ve beyanlar memurlar tarafından kontrol edilir. Dolayısıyla mükelleflerin yoklama sırasında hazır bulunması; beyanı yapılan bilgi ve belgelere dair sorulara cevap vermesi gerekir. Mükelleflerin yoklama işlemlerinden haberdar olması için tarih bilgileri SMS yoluyla vergi dairesi tarafından bildirilir. 

Vergi Dairesi Yoklama İşlemlerini Kim Yapar? 

Şahıs şirketi yoklama veya sanal ofisler için organize edilen yoklama işlemleri; faaliyet alanında yer alan ve bağlı olunan vergi dairesi tarafından yürütülür. Yoklamada görevlendirilen memurlar olabileceği gibi vergi dairesi müdürleri ya da onların temsilcileri tarafından da yoklama işlemi yapılabilir. 

“Yoklama memuru ne sorar?” sorusu da şirket sahibi olmak isteyen ya da kapanış yapacak olan girişimcilerin en merak ettiği hususlardan biridir. Yoklama sırasında memurlar mevzuatta yer alan kayıt bilgileri ve belge beyanlarına ilişkin sorular sorar. 

Yoklama İşlemleri İçin Gerekli Belgeler  

Vergi dairesi yoklamalarında en önemli konu belge beyanıdır. Çünkü yoklama kayıtları mükelleflerin sunması gereken evrak ve belgeler baz alınarak yapılır. 

Vergi dairesi iş yeri yoklama ve sanal ofis yoklama işlemlerinde mükellefler tarafından beyan edilmesi gereken belgeler şu şekilde sıralanabilir: 

• Vergi kimlik no 
• Finansal defterler 
• İş yeri faaliyet belgeleri 
• Emlak vergi kayıtları 
• Varsa personel sigorta belgeleri 
• Kira sözleşmesi 
• İşletme sicil numarası 

Yoklama işlemleri sırasında memurlar tarafından ibrazı istenen belgelere; çalışma alanının konusuna bağlı olarak özel sertifika ve belgeler eklenebilir. Bu belgelerin temini de yine mükellefler tarafından sağlanır. Faaliyet alanında özel nitelikli belgeler gereken şirket yoklamalarında belge temin mekanizmaları da denetim altına alınır. 

Vergi Dairesi Yoklamada İstenen Bilgiler 

Yoklama işlemleri temelde belge ve kayıt denetimine dayanmakla birlikte; işlem sırasında mükellef beyanının esas alındığı bilgilendirmeler de söz konusudur. Bu bağlamda mükelleflerin yoklama sırasında beyan etmesi zorunlu bilgiler şu şekilde sıralanabilir: 

• Mükellefin adı-soyadı 
• Vergi kimlik numarası 
• Şirket türü 
• İş yeri faaliyet alanı ve türü 
• İş yeri kiralanmışsa sözleşme ve süre bilgileri 
• Demirbaş bilgileri 
• İş yerinin hacmi 
• Beyanname ödeme bilgileri 
• Çalışan bilgisi 

Mükellefler aynı zamanda iş yeri faaliyet alanı değişikliği için de aynı bilgilendirmeleri yapmakla yükümlüdür. Faaliyet alanı değişikliklerinde mevcut faaliyet alanı kapsamı ve değişiklik yapılacak alan beyan edilir. Değişim süreci için gerekli belgeler de bilgilendirme sırasında sunulmalıdır.  

Sanal Ofisler İçin Vergi Dairesi Yoklama İşlemleri   

Vergi Usul Kanunu kapsamında sanal ofis kullanımları için de yoklama yapılması gerekir. Bu yoklamalar e-yoklama sistemi üzerinden gerçekleştirilir. Mükellefler bilgi ve belge beyanlarını bu sistem üzerinden sağlar ve denetim sonrası bilgilendirme yine EYS (Elektronik Yoklama Sistemi) ile yapılır. 

E-yoklama işlemlerinin aşamaları şunlardır: 

• EYS (Elektronik Yoklama Sistemi) üzerinden e-yoklama talebinde bulunulur. 
• Oluşan taleple birlikte e-yoklama için memur ataması yapılır. 
• Yoklama işlemine ilişkin belge ve bilgilerin sistem kaydı oluşturulur. 
• Sorumlu memur belge ve kayıt incelemesi yapar. 
• Karşılıklı uzlaşma ile vergi dairesi yoklama fişi kaydedilir. 
• EYS (Elektronik Yoklama Sistemi) ile işlem sonrası yoklama süreci tamamlanır. 

İş yeri yoklaması tamamlanan mükellefler EYS üzerinden e-yoklama fişi edinebilir. Böylece işe başlama ve işi bırakma süreçlerinin tamamlanması sağlanır. 

Vergi Dairesi Yoklama Sorgulama 

Mükellefler için en önemli konulardan biri de yoklama sorgulama işlemleridir. Bu işlemlerin pratik hale getirilmesi için e-Devlet platformundan işlem menüleri yakın zamanda hizmete sunulmuştur. Aynı zamanda vergi dairesi yoklama sorgulama işlemleri Gelir İdaresi Başkanlığı resmî sitesi üzerinden de yapılabilir. Vergi kimlik numarası veya T.C. kimlik numarası bilgileriyle sisteme giriş yapan kullanıcılar; sorgulama menüleri üzerinden yoklama işlemleri için arama yapabilir.  

Yoklamayı Kaçırırsam Ne Olur? 

Vergi dairesi yoklama işlemleri, mükelleflerin başvurusu sonrası bağlı olunan vergi dairesi tarafından organize edilir. Yoklamanın yapılacağı tarih mükellefe SMS yoluyla bildirilir. Ancak yoklama işlemleri sırasında hazır bulunmayan mükelleflerin işlemleri iptal edilir. Bu durumu yaşayan mükellefler yoklamayı kaçırmaları halinde; bağlı oldukları vergi dairesine tekrar başvuru yapmalıdır. Böylece yeni bir randevu tarihi oluşturulur ve yoklama işlemleri gerçekleştirilebilir. 

Şirket Kuruluşunda ve Yönetiminde Uzman Desteği! 

Kendi işini yöneten her girişimci için şirket kuruluş işlemlerinden ön muhasebeye, kurumsal hesap işlemlerinden mali müşavirlik hizmetlerine kadar pek çok prosedür süreci zorlaştırmaktadır. Ancak yeni nesil finansal yönetim aracı Norma sayesinde tüm ön muhasebe ve e-dönüşüm süreçleri artık çok daha kolay! Norma kendi işinizi kurmanız için gereken tüm adımları sizin adınıza atar ve şirketinizi yönetirken her ihtiyacınızda yanınızdadır. 

Norma’yı web veya mobil uygulamalarımız üzerinden kullanabilir, işinizi nerede olursanız olun yönetebilirsiniz. Şirketinizi kurmak ve büyütmek için vakit kaybetmeden Norma’ya indirin ve ayrıcalıklı avantajlardan kolayca faydalanın!