Yeni Kurulan Bir Şirketin Ödemesi Gereken Vergiler ve Beyanname Takvimi

Şirket kurmak isteyenlerin karar vermesi gereken ilk şey şahıs şirketi mi limited şirketi mi kuracaklarıdır. Sonrasında resmiyette şirketini kurup dinamik ticarete atılan girişimciler için çeşitli sorumluluklar da ortaya çıkar. Bu sorumlulukların yerine getirilmesinde, çeşitli başvuru süreçleri, beyanname takvimi, form uygulamaları ve dijital platformlar rol oynar.

Vergilendirme sisteminde en önemli konulardan biri beyan sürecidir. Çünkü Türkiye’nin vergi kanunları, mükellef beyanına bağlı olarak işler. Bu durumda beyanname ve vergi takvimi yükümlülüklerinin yerine getirilmesi gerekir. Çünkü vergilerin takvime uygun biçimde, belirlenen süre zarfında ve beyan edilen tutarlar çerçevesinde ödenmesi gerekir.  

Beyanname Nedir? 

Beyanname; yapılan işlemlerin veya mali kayıtların genel bir dökümünü form halinde sunmaya verilen addır. İşletme yönetiminde beyannameler vergi ödeme süreçlerinin en mühim parçalarıdır. Çünkü vergilendirme sisteminin gerekli gördüğü beyan esası, işletme ve kamu kurumları arasında beyannamelerle iletişime dayanır. 
Beyannamelerin kullanımları çeşitli kategorilere ayrılır. Bu kategoriler şu şekilde sıralanabilir:

 
    • Tüketim vergisi 
    • Damga vergisi 
    • Kamu daireleri 
    • Mali işlemler 
    • Mühür beyannamesi 
    • İmza beyannamesi 
    • KDV beyannamesi 
    • Yıllık kurumlar vergisi beyannamesi 
    • Muhtasar beyanname 
    • Geçici vergi beyannamesi

 
Vergi dairelerine ödeme öncesi belirtilen vergi tutarları, beyannameler aracılığıyla gönderilir. Son yıllarda yaşanan öncü teknoloji gelişimleri; vergi ödeme kanalları ve beyan sistemlerinin de dönüşmesini sağlamıştır. E-dönüşüm kapsamında ortaya çıkan e-Belge varyantları, beyanname gönderim avantajını ve vakit tasarrufunu mümkün hale getirmiştir. 

Beyanname Nasıl Verilir?  

Beyanname teslimleri bağlı olunan vergi dairesine elden yapılabilir. Bu teslimlerin aynı zamanda posta yoluyla da yapılması mümkündür. Beyanname türleri ve beyan süreçlerine ilişkin kurallar, mükellefin bağlı olduğu yönetmelikte açıklanmıştır. Aynı zamanda teslim süreci ve düzeltme hakkı gibi zamansal veriler de yine mükellefe, ilgili yönetmeliklerle bildirilir.

Usule uygun biçimde hazırlanan beyanname, bağlı olunan vergi dairesine elden teslim edilerek bildirme işlemi tamamlanır. Ancak son yıllarda vergi çeşitleri ve bunların beyanına dair pek çok değişiklik yaşanmıştır. Özellikle dijital tebliğ kapsamında geliştirilen e-Belgeler, mükellefler için iş yükünden ve vakitten tasarruf ederek beyanname sunmayı kolay hale getirmiştir.

“ Muhtasar beyanname nedir, beyanname takvimi nasıl takip edilir?” gibi sorular işletme sahipleri ve yöneticiler açısından önem taşır. Ancak son yıllarda önem kazanan bir başka başlık elektronik ortam belgeleridir. Beyanname türleri için de geliştirilen e-Belge hizmetleri sayesinde mükellefler ve şirket yöneticilerinin vergi beyanı için avantaj edinmesi sağlanmıştır. Bu sayede belgelerin beyan süreçleri hem daha pratik hem de daha güvenli ve hızlı bir hal almıştır. 

Vergi Takvimi Nedir?  

Vergi türleri ve bu türlere ait ödeme periyodunun yakın bir ilişkisi bulunur. Mükellefler sorumlu oldukları vergiler için tayin edilen takvimleri takip etmelidir. Çünkü süresi geçmiş beyanlar veya beyan için belirlenmiş son ödeme tarihlerini kaçıranlar, cezai yaptırımlarla karşılaşır.

Vergi takvimi; yıllık veya dönemlik periyotlar halinde, vergi çeşitleri için açıklanan beyanname ve ödeme süreçlerini ilan eden listedir. Yıllık gelir takvimi; işletmelerin yıl içinde, mükellefi oldukları vergi dilimi için tayin edilmiş ödeme zamanlarını beyan eder. Böylece işletmelerin hangi vergi ödemesi için, hangi zaman diliminin atandığını takip etmesi kolaylaşır.

Ödeme süreçlerinde titiz davranmak ve cezai uygulamalarla karşılaşmamak için yıllık vergi takviminde bulunan periyotların sıkı şekilde takip edilmesi gerekir. Böylece işletme hem vergilerini zamanında ve eksiksiz ödemenin kolay yönteminden faydalanır hem de cezai riskleri en aza indirmiş olur. Yıla ait vergi takvimine GİB yayınını takip ederek ulaşılabilir. 

Yıllık Vergi Takvimi 

Yıllık gelir takvimi, mükelleflerin yıl içinde ödemekle yükümlü olduğu vergiler ve bu vergilerin ödeme zamanlarını tek bir yerden kolayca takip edebilmeleri için hazırlanır.

2022 yılı vergi takvimi ve ödeme zamanları ile ilgili tüm detaylara GİB üzerinden kolayca ulaşabilirsiniz.

Vergi Türleri Nelerdir? 

Vergi türleri de tıpkı beyanname türleri gibi farklı takvim süreçlerine, içerik kapsamına, çalışma alanlarına ve mükellefiyet şartlarına bağlıdır. Dolayısıyla her vergi türü için uygulama adımları ve beyan esasları değişiklik gösterebilir.

Örneğin; KDV (Katma Değer Vergisi) hemen her ürün ve hizmet için zorunlu vergiler kapsamında alınırken, ÖTV (Özel Tüketim Vergisi) belirli mal ve hizmet sektörlerini kapsar. 
Vergi türlerini genel olarak şu şekilde sıralamak mümkündür:

    • Gelir Vergisi 
    • Yıllık Kurumlar Vergisi 
    • Katma Değer Vergisi (KDV)
    • Özel Tüketim Vergisi (ÖTV)
    • Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV)
    • Damga Vergisi 
    • Konut Vergisi 
    • Stopaj

Her vergi türü için farklı bir beyanname özelliği gerekmediği gibi tüm vergiler de aynı beyanname üzerinden bildirilemez. Bu bağlamda mükelleflerin, hangi vergi türünde hangi beyanname türleri nasıl kullanılır, bilmesi önem arz eder. 

Damga Vergisi  

İlgili kanunda bulunan ek –½ sayılı liste ile mükelleflere beyan edilen kâğıt türleri için belirli oranda vergi ödenmesi gerekir. Bu belge “damga vergisi” olarak adlandırılır. Yeni kurulan işletmelerin giderleri ve şirket vergileri için detaylı bir araştırma yapmak gerekir. Çünkü işletmelerin önemli yönetim maliyetleri arasında vergiler bulunur. Damga vergisi de bunlardan biridir ve çeşitli belge düzenlemelerinde “kâğıt vergisi” adı altında tahsil edilir.
Kontrat imzalanması veya sözleşme yapılması sonrası, mükellefler için vergilendirme kategorilerinden biri olan damga vergisi; temelde kâğıt kullanımı için uygulanan fiziki bir vergilendirmedir.

E-dönüşüm kapsamına giren sözleşme ve kontrat kullanımları ile bu vergilendirme büyük ölçüde ortadan kalkmıştır. Sözleşme taraflarının fiziki anlaşmalar için vergiyi paylaştığı durumlar olmakla birlikte kamu kurumlarıyla yapılan sözleşmeler için yalnızca mükellef sorumlu tutulmuştur. Dolayısıyla e-Belge uygulamaları sayesinde mükelleflerin damga vergisinden tasarrufu sağlanmıştır.  

Muhtasar  

Limited şirket kurma maliyeti , yönetimi, yöntemleri ve kuralları bakımından girişimciler için merak konusudur. Ancak girişim faaliyetlerinde en sık tercih edilen şirket türlerinin başında şahıs şirketleri yer alır. Her iki grubunda işverenler için yapılan kesintilere yönelik beyanda bulunması esastır. Bu beyan için özellikle hazırlanan ve sunulan belgeye, muhtasar beyanname adı verilir.

İşverenlerin çalışanlar için ödedikleri ücretlerde, %15’ten %20’ye kadar değişken oranlarda vergilendirme yapılır. Bu vergilendirmelerin beyanı için muhtasar beyanname kullanılır.

“Muhtasar beyanname nedir?” sorusuna yanıt arayan girişimciler ve işletmeciler için her form gönderimi gibi çeşitli detayları bilmek önem taşır. Limited şirket vergileri, şahıs işletmeleri veya farklı şirketler fark etmeksizin tüm mükellefler için vergi beyanı çeşitli adımlara ve fiziki form kurallarına bağlıdır.

Beyanname formlarının doğru şekilde doldurulması ve sürecin son günü kabul edilen tarihte ödenmesi gerekir. Ancak eski dönemlerin geleneksel form doldurma işlemlerinin yerini, hazır şablon, otomatik doldurma, kategori beyannameleri gibi hizmetleriyle dijital platform hizmetleri almıştır. Bu sayede şirket yönetiminde muhtasar veya diğer beyanname türleri için sanal ortam hızından ve güvenilir takip sisteminden faydalanmak mümkün hale gelmiştir. 

Katma Değer Vergisi 

Şirketler, üreticiler, şahıs işletmeleri veya diğer vergi mükellefleri için en yaygın vergilerden biri KDV’dir. KDV (Katma Değer Vergisi); tüketim vergisi çeşitleri arasında yer alan ve ürün ve hizmetin türüne bağlı olarak ayarlanan bir vergi türüdür.

Türkiye’nin en yaygın vergi uygulamalarının başında Katma Değer Vergisi bulunur. Ürünlerin ait olduğu kategoriler, KDV oranının belirlenmesinde etkin rol oynar.

Temel yaşam malzemeleri ve gıda ürünleri son düzenlemelerle birlikte %1 KDV uygulamasına dahil edilmiştir. Bu ürünlerin dışında kalan üretim ürünleri ve ham maddeler için %8 KDV uygulanır. Kalan son KDV dilimi %18’dir. Bu oranın yaygın kullanımı gündelik eşya ürünlerinden başlayıp yaygın sektör ürünlerine varıncaya kadar pek çok ürünü kapsar. Ayrıca ÖTV’ye tabi olan tüm ürün ve hizmetlerin KDV oranı %18’dir. 

KDV 2 Beyannamesi 

“KDV nedir, nasıl hesaplanır? ” sorularının yanıtını arayan şirket yöneticileri için öncelikle KDV türlerine hakimiyet önem taşır. Çünkü KDV 2 adı verilen ve standart KDV uygulamasına göre farklı olan bir tür mevcuttur. 
KDV 2 beyannamesi, devletin vergi tahsilatında zorlanma yaşandığına kanaat getirdiği sektörler için bir önlem vergisinin beyanıdır. Standart KDV uygulamasındaki gibi ürünün KDV ödemesi yalnızca son kullanıcıya ait değildir. Ürünün satışında KDV tutarındaki ödemenin yarısını satıcı, yarısını alıcı ödemelidir. KDV 2 beyannamesi de bu uygulamadan doğan alacakların beyanı için hazırlanan belgedir. 

Geçici Vergi  

Yeni kurulan şirket vergileri arasında yer alan geçici vergi, mali hesaplamalar sonucunda bulunan kar/zarar verilerinin beyan edilmesi ile ödenir. Bu beyanın geçici vergi kapsamında olabilmesi için üçer aylık periyotlar halinde yapılması zorunludur. Şahıs şirketi vergileri de geçici vergi kapsamında yer alır. İşletme sahipleri ödemelerini şahıs şirketleri için belirlenen tarih aralıklarını baz alarak organize etmelidir.

Gelir vergisi mükellefiyeti için atanan oran %15, kurumlar vergisi için %20’dir. Söz konusu oranlar üzerinden elde edilen kar/zarar verileri hesaba katılır. Ortaya çıkan vergi tutarının ödemesi geçici vergi kapsamında ise yılda 4 kez olmak üzere; üçer aylık aralıklarla yapılmalıdır.

Bu hesaplamalar ve tutarlar, her vergi ödeme dönemi için elde edilen kazançlara göre değişiklik gösterir. “Muhasebeci ne iş yapar?” sorusu için geçici vergi hesaplamalarının gerektirdiği ayrıntılar önemlidir. Çünkü bu hesaplamalarda titizlikle çalışılması ve işlemlerin profesyonel şekilde yürütülmesi gerekir. 

Stopaj  

Halk arasında maliye kesintisi olarak da adlandırılan stopaj; elde edilen birtakım gelirler için zorunlu kılınmış özgün vergi oranını ifade eder. Kira geliri gibi spesifik kazançlar bu kesintinin kapsamında yer alır. Mükellefler için stopaja yönelik olarak da işletme kayıtlarının tutulması ve atanan sürelerde ödeme yapılması mecburidir. 

Basit Usulde Yıllık Gelir Vergisi 

Basit usulün uygulandığı mükellefiyetlerde yıllık kar/zarar oranı vergilendirmeye tabidir. Dolayısıyla şirketlerin vergi beyanları ve ödemeleri için yıllık periyotlar baz alınır ve bu uygulamaya “Basit Usulde Yıllık Gelir Vergisi” adı verilir. 
Basit usul verginin yıllık ödendiği uygulamalar için gelir vergisi oranı kanun tarafından tayin edilir. İlgili kanunda yer alan maddeye göre, basit usul vergi için yıllık oranlar minimum %15’ten başlar ve %35’e kadar çıkabilir. Beyanname teslimleri için atanan süre, her şubat ayının 25. günü mesai bitimine kadardır. Ödemeler iki eşit taksit halinde yapılabilir. İlk taksit ödemesi için şubat ayı sonu, ikinci taksit ödemesinde ise haziran sonu vade olarak atanır.  

Yıllık Gelir Vergisi 

Şirketler için yapılan tüm beyanname uygulamaları temelde mükellef olunan vergi ödemeleri içindir. Dolayısıyla beyan edilen tutarların ödemesi için tayin edilen zaman diliminde, mükelleflerin ödeme yapması zorunlu tutulmuştur. Mükellefiyet kapsamında yer alması mümkün vergilendirmelerden biri de yıllık gelir vergisidir. Limited şirket vergileri, şahıs firması vergileri ve sair kurum vergi hesaplamaları için daima yönetmelik esasında aksiyon alınır.

Yıllık gelir vergisi beyanı ve ödemelerinin de bu aksiyon planına uygun gerçekleşmesi önem taşır. Çünkü gelir vergisi beyanı ve ödemesinde tanınan süreyi aşanlar için çeşitli cezai yaptırımlar söz konusudur.

Beyannameler yıllık gelir vergisi için geçici vergi değerlerine göre hazırlanır. Yani firmalar geçici vergi ödemesi yapıyorsa, yıllık gelir vergisi beyannamesi hazırlanırken ödenen geçici vergi miktarları toplam tutardan düşülür.

Yıllık gelir vergisi hesaplamaları için baz alınan oran minimum %15’ten başlar. Yıllık gelir vergisini ödemek isteyen mükellefler için atanan son ödeme süreleri iki taksit olarak organize edilir. İlk taksit tahsili için mart ayı sonu, ikinci taksit tahsili için temmuz ay sonu vade seçilir. 

Yıllık Kurumlar Vergisi 

Kurum kazançları üzerinden hesaplanan ve belirli uygulama adımlarına tabi olan yıllık kurumlar vergisi; safi kazançların baz alındığı vergilendirmelerden biridir. Kuruma ait kazançların brüt tutarları kullanılarak ve şirket türüne özgü vergi oranı baz alınarak yapılan hesaplamalar, yıllık kurumlar vergisi tutarlarının bulunmasını sağlar. 
Kurumlar vergisine tabi olan ve yıllık periyotlarla bu vergiyi ödemekle yükümlü mükellefler; kooperatifler, iktisadi kamu kuruluşları, sermaye şirketleri, dernek ve vakıflar ile iş ortaklıkları sayılabilir. 

BA ve BS Formları 

"Şahıs şirketi nasıl kurulur ve nasıl yönetilmelidir?” bilmek isteyen her girişimcinin, son yıllarda yönetim ve denetim mekanizmalarının aldığı formu değerlendirmeleri gerekir. Çünkü şirket yönetimi ve denetimi için artık neredeyse tüm ihtiyaçlar dijital ortamlar üzerinden karşılanır. Bu durum BA/BS formu olarak adlandırılan, teknik bir denetleme formunun ortaya çıkışını sağlamıştır. “ BA BS nedir? ” diye sorgulayan girişimciler için bilinmesi gereken önemli uygulama detayları söz konusudur.

BA/BS formu; alıcı ve tüccar arasında gerçekleşen ticaretin faturalandırılmasıyla, söz konusu fatura bilgileri üzerinden kıyas sağlayan form türüdür. Bu formlarda bulunan bilgilerin birbiriyle kıyaslanması denetimde şeffaflık ilkesine hizmet eder. Alıcı ve satıcı taraflar, kendi dijital ortamında BA ve BS formlarını ayrı ayrı doldurur ve GİB merkezine gönderir. Sonrasında bu formların kıyası yapılır ve işlemlerin sağlaması çıkarılmış olur.

BA/BS formlarının KDV tutarı 5.000 TL’yi aşan tutardaki faturalar için düzenlenmesi gerekir. Bu formların işlevleri arasında beyanname hükümleri yer almaz. Dolayısıyla BA/BS formlarının beyanname yerine geçmesi mümkün değildir. Formların kıyaslanmasıyla temel amaç; alıcı ve satıcı arasındaki alışveriş hareketinin vergi yönlü sağlamasını yapmaktır. Yanıltıcı belgelemenin ve sahte faturanın engellenmesi için teknolojik ortamın kullanıldığı, en işlevsel uygulamalardan biri BA/BS formlarıdır. 

Şirket Yönetimini Tek Platformdan Yapmanın Ayrıcalığını Yaşayın! 

Girişimlerinizi planlarken veya şirketinizi kurarken en önemli dikkat noktalarından biri, süreç yönetiminin organizasyonudur. Süreç yönetimi kavramı, şirketlerde mali yönetim döngüsünü ifade eder.

Şirketinizin ihtiyaç duyacağı vergilendirme hesapları, cari kayıt ve takipleri, bankacılık işlemleri gibi tüm kategoriler; mali yönetim döngüsünü oluşturur. Bu döngüde sağlanan başarı, şirketinizin gelecek başarılarının garantisi konumundadır. Dolayısıyla doğru araçları ve profesyonel destekleri tercih etmek önem kazanır.

Norma ile şirketiniz için gerekli tüm mali yönetim kategorilerini bir araya toplayan dijital platform desteğine ulaşabilirsiniz. Tek platformda süreç yönetiminizin bütün bölümleri için imkân sağlayan Norma, bankacılık ve cari hesap işlemlerinizden, e-Belge hazırlama ve finansal danışmanlık ihtiyaçlarına kadar tüm beklentilerinizi profesyonel biçimde karşılar! Siz de şirket yönetiminin şifresini tek seferde çözmek için Norma’yı seçin!